Pikabea Artola, Arroxa (1916 - 2009)

ID: 
3

Jesus Camarero-Nuñez Sorondo


Biografia

Igantziko Bentetan jaio zen eta 9 urterekin aita hil zitzaienean Oiartzuna plazako Peruki etxera  etorri ziren amonarenera. Amaren aldeko familian pelotari ezagunak ziren. Bera, berriz, plastikoari lotutako industrian aritu zen lanean eta kooperatiben sorrera garaian beste  batzuekin batera Tajo empresa sortu zuen.

 Lartaun Elkartearen sorreran ere ibilia bertako kide aktibo izan zen.

 

Elkarrizketak OIA-139

Pasarteak

IzenburuaHasiBukatuIraup.Lh.
aurkezpena0:00:000:01:041' 04''2
Igantzin jaioa0:01:040:02:351' 31''2
Oiartzungo plaza0:02:350:04:181' 43''1
elizaren indarra0:04:140:05:341' 20''1
familia pelotaria0:05:340:08:553' 21''1
plazan ere baserri giroa0:08:550:10:181' 23''2
aita gazte hil0:10:180:11:421' 24''1
ofizioa0:11:420:13:051' 23''2
Industrias Tajoren sorrera0:13:050:17:344' 29''1
Zer egiten zuten0:17:340:19:452' 11''1
produkzioa0:19:450:22:422' 57''1
lantegia non0:22:420:25:473' 05''1
Oiartzunen lantegirik ez0:25:470:27:341' 47''1
Lartaun Elkartea0:27:340:29:472' 13''1
Lartaun helburua0:29:470:30:591' 12''1
Lartaun kirolak0:30:590:00:000' 00''1
Lartaun kirolak0:30:590:32:541' 55''1
Lartaun non elkartu0:32:540:33:460' 52''1
Lartaun musika0:33:460:36:382' 52''1
Zinema, antzerkia...0:36:380:39:252' 47''1
Lartan beste sekzioak0:39:250:41:131' 48''2
eskola0:41:130:42:521' 39''1
hizkuntz ohiturak0:42:520:44:582' 06''1
anaia0:44:580:45:500' 52''2
diziplina0:45:500:46:230' 33''2
hitz egiteko askatasuna0:46:230:47:281' 05''1
aldaketak0:47:280:49:332' 05''1
baimena0:49:330:50:210' 48''3
Pikoketako gertaera0:50:210:51:120' 51''1
Maritxu Olaziregi0:51:120:53:031' 51''1
Trabajadorik0:53:030:53:520' 49''1
Guardia Zibilak0:53:520:55:331' 41''2
Rubio de Aranaz0:55:330:58:012' 28''1
kontrabandoa0:58:120:59:131' 01''1
kontrabandoan hila0:59:131:00:110' 58''1

Lasa Auzmendi, Joxe


Jaiolekua Audele (4 urterekin) (Arragua)
Biografia

Beasainen jaio zen Joxe. Aita Beasaingo Olea baserrikoa zen eta ama Ataungoa. 1924an, Joxek lau urte zituela, Oiartzungo Audele baserrira aldatu zuen bizitokia familia osoak. "Duquesa de las Torres" zen baserriaren jabea; jabea hil zenean baserria hustu behar izan zuten. Eskola bat baino gehiagotan ibili zen, Mendinzarren, Txaparren, mojekin eta Beheko Plazako Eskola Publikoan ere bai. Eskola utzi eta denbora gutxira soldaduskara joan behar izan zuen, eta lau urtetik gora egin zituen. Soldaduskara joaterako Errenteria-Oreretako Papeleran hasia zen lanean eta bertan aritu zen berrogei urtetik gora, jubilatu arte. Kontxi Ralla errenteriarrarekin ezkondu zen eta Arraguan jarri ziren bizitzen, bertan lur-saila erosi eta etxetxoa egina baitzuen Joxek. Artean autopista egin gabea zen eta errepide berria egin behar zutela-eta lur zati bat saldu behar izan zuten. Beti bizi izan dira berak eraikitako etxetxoan, Arraguan. Hiru alaba izan zituzten.

Elkarrizketak OIA-089

Pasarteak

IzenburuaHasiBukatuIraup.Lh.
aurkezpena0:00:000:00:550' 55''2
enbalsea0:00:550:03:202' 25''3
Jaiotetxea0:03:200:03:580' 38''3
astoa pasadizoa0:03:580:05:211' 23''3
Oiartzuna nolatan0:05:210:06:371' 16''2
baserriko bizimodua0:06:370:07:130' 36''2
zaldi kontuak0:07:130:09:382' 25''2
Audele0:09:380:14:565' 18''2
lanbideak0:14:560:17:282' 32''2
gurasoen familia0:17:280:20:413' 13''2
Audele animaliak0:20:410:21:481' 07''1
Esneketariak0:21:480:23:411' 53''2
sagardoa0:23:410:24:431' 02''1
arraguako etxea 0:24:430:27:092' 26''2
kabo baten heriotza0:27:090:27:330' 24''2
etxea 0:27:330:30:062' 33''2
lurrak nolakoak0:30:060:31:401' 34''2
etxea eraiki0:31:400:32:491' 09''2
autopista0:32:490:36:093' 20''1
botatako etxeak0:36:090:36:320' 23''1
lurrak saltzea0:36:320:37:300' 58''2
-0:37:300:38:150' 45''3
barazkiak saltzera0:38:150:38:490' 34''2
irabazitakoa gorde0:38:490:39:280' 39''2
Jaiegunetan0:39:280:41:592' 31''1
Atotxara0:41:590:43:461' 47''1
eskola0:43:460:46:312' 45''1
eskola hizkuntza0:46:310:47:521' 21''1
soladuskan0:47:520:53:345' 42''1
soldaduskan 0:53:340:57:464' 12''2
Gerra hasiera0:57:461:01:263' 40''1
iratzargailuagatik afusilatuak1:01:261:02:321' 06''1
Audelera buelta1:02:321:03:351' 03''2
gerran hildakoak1:03:351:04:561' 21''2
elizaren boterea1:04:561:05:210' 25''1
gerra garaian egindakoak1:05:211:08:102' 49''1
andrea nola ezagutu1:08:101:14:286' 18''1
Fanderia1:14:281:16:231' 55''2
nobio kontuak1:16:231:18:362' 13''2
Ezkontza eta bidaia1:18:361:24:075' 31''2
sagardotegiak1:24:071:25:301' 23''2
musika zaletasuna1:25:301:26:351' 05''2
papelerako lana1:26:351:31:505' 15''1
papelerako kontuak1:31:501:36:595' 09''2
bere lana papeleran1:36:591:42:025' 03''2
istripuak1:42:021:42:420' 40''1
erreleboak, soladata1:42:421:47:274' 45''1
birziklatzea1:47:271:49:181' 51''2
familia...1:49:181:51:512' 33''2
hizkera1:51:511:52:340' 43''2

Mitxelena Aranguren, Santos


Helbidea Biok Bat ()
Jaiolekua Igartza (Arragua)
Biografia Baserri askotatik pasatakoa da Santos. Arraguako Igartza baserrian jaio eta oso gazterik joan zen Gurutzeko Borrokazelaieta baserrira. Gaur egun Biok Bat etxean bizi da. Igeltseroa izaki, toki askotara iritsia da Santos. Kontrabandoan ere ibilia dugu.
Elkarrizketak OIA-060, OIA-061

Pasarteak

IzenburuaHasiBukatuIraup.Lh.
0:00:000:06:106' 10''3
Errepublikan dotrinarik ez eskolan0:06:100:07:000' 50''1
Errepublikan, eskola euskaraz0:07:300:09:001' 30''1
0:09:000:09:200' 20''3
Eskolak eta Eguazkialde0:09:200:10:301' 10''1
Gerra nola sartu zen0:10:300:13:202' 50''1
Erreketeen ibilerak0:13:200:17:003' 40''1
0:17:000:18:101' 10''3
'Trabajadoreak'0:18:100:20:402' 30''1
0:20:400:21:401' 00''2
Irungo frentea0:21:400:24:002' 20''1
0:24:000:24:400' 40''3
Bonbak hil0:24:400:26:001' 20''1
Palankariak0:28:000:29:401' 40''1
Mirua0:29:400:30:401' 00''1
Usategietako harri-jasotzaileak0:30:400:31:501' 10''1
0:31:500:33:201' 30''3
Apustuak0:33:200:34:100' 50''1
Gurutzeko baserriak0:34:400:37:403' 00''1
Milaka soldadu0:37:400:40:002' 20''1
0:40:000:45:005' 00''2
Gurutzeko tabernak0:45:000:46:401' 40''1
0:46:400:48:001' 20''3
Errege Bidea0:48:000:50:002' 00''1
0:50:000:52:102' 10''2
Pikoketako estrata0:52:100:52:550' 45''1
0:52:550:56:413' 46''2

Mitxelena Gelbentzu, Joxemari


Jaiolekua Bidagurutzeta (Arragua)
Biografia Arraguako Bidagurutzeta baserrian jaio eta hazia zen Joxe Mari; "Birauztan". Arragua ingurua asko aldatu bada ere, berak oraindik gogoan zuen nolakoa zen auzoa bere mutil kozkor garaietan, eta aski ederki azaldu zigun. Desagertutako baserriak, bertako baserrien jabe egin ziren kanpotar aberatsak, gerra garaian Errenteria ezin harturik zebiltzan soldaduak... aski gogoan zituen denak. Eta bertsoak. Bertsozale amorratua zen Joxe Mari; anaiak erosten zituen bertsopaper guztiak buruz zekizkien. Bat-batekoan ez hainbeste, baina bertso-jartzen aritu izan zen. Adinarekin horretarako gogoa joaten dela zioen Joxe Marik, baina gaztetan umore ederrekoa zela zioen, eta ez zuen esan beharrik, bizimoduak astinaldi gogorrak eman bazizkion ere, zorionez, beti umore ederra ageri zuen eta.
Elkarrizketak OIA-070, OIA-071, OIA-072

Pasarteak

IzenburuaHasiBukatuIraup.Lh.
Gurutzeko lagunak0:01:100:03:001' 50''1
Arraguako triperia0:03:400:05:402' 00''1
0:05:400:06:501' 10''3
Arraguako aldaketak0:06:500:09:302' 40''1
0:09:300:11:101' 40''3
Bide zailari umore ona0:11:100:13:001' 50''1
0:13:000:14:001' 00''3
Bergaretxetarrak0:14:000:17:303' 30''1
Arizabaloko jabeak0:17:300:20:353' 05''1
0:20:350:21:100' 35''3
Gurasoen berri0:21:100:23:001' 50''1
0:23:000:25:302' 30''2
Familia handia0:25:300:28:002' 30''1
Gerraren hasiera0:28:000:29:151' 15''1
0:29:150:29:350' 20''3
Argindarra0:29:350:31:352' 00''1
Lan handia, eta ilusioa handiagoa0:31:350:34:403' 05''1
0:34:400:34:500' 10''3
Bertsozaleak eta euskaltzaleak0:34:500:38:303' 40''1
0:38:300:39:050' 35''3
Eskola gutxi, baina buru ona0:39:050:41:102' 05''1
Soldaduska gogorra Burgeten0:41:100:44:303' 20''1
Soldaduskan hildakoak0:44:300:47:403' 10''1
Soldaduskaz0:47:400:48:200' 40''2
Gerran baino okerrago soldaduskan0:48:200:50:051' 45''1
Familiaren argazkia0:00:000:01:001' 00''3
Bidagurutzetan erreketeak0:06:570:10:403' 43''1
Bi anaia gerrara0:10:370:13:302' 53''1
0:13:300:13:500' 20''3
Mendinzarreko eskola0:13:530:16:302' 37''1
Anaia eta lapurrak0:16:300:19:002' 30''1
0:19:000:20:301' 30''2
Bidagurutzeta inguruak0:24:550:28:403' 45''1
Bidagurutzetatik kalerako bidea0:28:400:30:001' 20''1
Kanpotarrak oiartzuarrei burlaka0:30:000:31:401' 40''1
0:31:400:35:504' 10''3
Gaztetan non ibiltzen ziren0:35:500:36:450' 55''1
Oiartzungo potajeari kantatutako bertsoak0:43:120:48:104' 58''1
Bertsolariak eta apaizak0:48:490:50:201' 31''1
0:50:200:51:000' 40''3
Txirrita, Uztapide eta Lazkao txikiren bertso kantatuak0:51:050:53:302' 25''1
0:53:300:55:502' 20''3
Bertsopaperak0:55:470:57:502' 03''1
0:57:500:58:400' 50''2
Bertsozalea eta bertso-jartzailea0:58:401:02:143' 34''1
Pilotari0:04:300:06:151' 45''1
0:06:150:06:400' 25''3
Aldaketak pilotan0:06:400:07:300' 50''1
Eskuak pilotarekin ez baizik eta lanarekin gogortuak0:08:200:11:102' 50''1
Pitarra0:11:100:11:400' 30''1

Pikabea Artola, Arroxa


Helbidea Haizetsu ()
Jaiolekua Portuberri (Ergoien)
Biografia Arroxaren jakinduria guztia jaso eta hemen jartzeko motz gelditzen zaigu txoko hau. Berak esaten zuen moduan "bizimodu klase asko izandakoa" zen. Oso gazterik alargundu zen eta 11 seme-alaba hazi behar izan zituen berak bakarrik, eta hori gutxi balitz, kanpoko askori ere lagundu zion. Xabier Leteren hitzak ongi aplikatu zituen Arroxak: "ez dadukanak ongi ohi daki edukitzea zein den ona". Arroxak, bazekien zer zen emakumea izatea, eta, gai honetan oraindik atzean dagoen gizartearen aldean, bera oso aurreratua zebilen.
Elkarrizketak OIA-052, OIA-053

Pasarteak

IzenburuaHasiBukatuIraup.Lh.
0:00:000:02:002' 00''3
Portuberritik Okillegira0:02:000:05:403' 40''1
Apopiloak0:05:400:08:202' 40''1
Pobre baina zoriontsu0:08:200:11:102' 50''1
Gerraren ondorenak0:11:200:13:302' 10''1
Gerrara eramanak0:13:300:15:402' 10''1
Tiroak, bonbak, lapurretak... gerra0:15:400:19:404' 00''1
Hildakoak non-nahi0:19:400:22:202' 40''1
Gerra aurreko giroa0:24:400:26:502' 10''1
Lanpostu batengatik fusilatua0:26:500:31:144' 24''1
Fusilamenduak0:31:310:33:301' 59''2
Norberarentzat ez izaki eta entregatu egin behar, gainera0:33:300:37:003' 30''1
Emakume langilea0:37:100:38:401' 30''1
11 seme-alabarekin eta alargun0:38:400:41:503' 10''1
Alargun0:42:000:43:401' 40''1
Bizimoduari aurre egiten0:43:400:46:002' 20''1
Jainkoaren grazia edo lanarekin irabazia0:46:000:48:502' 50''1
Argindarra0:48:500:52:103' 20''1
Portuberrin taberna eta bilera0:52:100:55:303' 20''1
'Trabajadoreak'0:55:300:56:501' 20''1
Gerrak dantzatzeko gogoa kendu0:57:100:57:460' 36''1
Maistrak0:00:000:02:402' 40''1
Etorkinak0:02:400:05:002' 20''1
Apopiloak0:05:000:08:303' 30''1
Ez daukanak ongi ohi daki edukitzea zein den ona0:13:000:14:401' 40''1
Etxearen jabe0:15:000:16:201' 20''1
Bestek egindako ezkontzak0:17:000:19:102' 10''1
Pretendiente lesakarra I0:19:100:22:303' 20''1
Pretendiente lesakarra II0:22:300:26:003' 30''1
Enplegatutakoarekin ezkondu0:26:000:27:001' 00''1
0:27:000:29:352' 35''3
Amatasuna0:29:350:32:002' 25''1
Okillegiko "partera"0:33:450:37:003' 15''1
Etxean jaio0:37:000:39:402' 40''1
Osasuna eta zahartzea0:39:400:42:002' 20''1
Arragua aldatua I0:43:400:46:102' 30''1
Arragua aldatua II0:46:100:48:102' 00''1
Arragua aldatua III0:48:100:50:202' 10''1
0:50:200:52:001' 40''3