- Monja asko al zin?
- Bai, ez dakit, zazpi bat 'o ez dakit zenbat izaten zin.
- 'Ta haik kastillanoz aiko zin 'o euskeraz?

- Bai, kastillanoz, ordun euskera ez zen libre!
- Gerra aurretik 'e ez? Ez zen libre?
- Gerra aurretikan gehixio, baiño geo ondorin ez.

- Eta euskeraz hitz eiñ ezkio ze itten zizuten, ze zuek hasiyeran gañea e' zenuten jakingo katillanoz, ez? Eskolan hastin?
- Miño ai... ikasi.

- Berko, miño euskeraz ittetikan kastiguik 'ro jartze al zizuten?
- E?
- Euskeraz hitz eittetik 'o?

- A bai, bai. Hoi 're bai. 'Ta geo, hortikan ere hor, ez dakit zertikan, aspertuta 'ro gure izebak eta, Beko Plazara. 'Ta han genun beste maestra, zea... 'ta klaro, launak 'e hala nittun nik: Rosita Ibañez bat eta... bestia zein nun... eramos traperas, traperas.

'Ta maestra hoi zen, naparra, kazkarra purrakatua e, napar kazkarra hoitakua. Antijuk hemen jartzen zittun eta gui zea... "Ala, venir aqui, venir" 'ta belauniko jarri guri han, kastigado eta kazk! hola jotzen zigun, aittu! Kask-kask-kask zeakin "Mecaguen vuestra fa...

" hoi e'tzitt aztutzen e! nola sate... "¡Mecaguen vuestra facha cochina! No sé como no os cae la cara de vergüenza".
- Sate al zun?

- Aittu, maixtra baten leziyua: "Mecaguen vuestra..."

- Eta geo, e... Jeneralin, erdiya 'ro hola mozten genunin, hasitzen giñan ya karraitzen. 'Ta oso penosua zen hora 're. E... Iatze lekun hartuko genun pixka bat eta ateko genun kamiyun ondoa.

Gurdika bat iatze igual hiru biajetan ate ber izaten genun kamiyun ondoa. 'Ta geo beste arrisku haundiya genun guk, guk eta handik pasatzen giñanak, e... Zea, Babiloniku hortan, e... Borrokazelaitaku hortan kanalin billatzen zuen zeak, este...

Hegu-hazik eta igual... Zea itten zigun, iraultzen zigun iatze jorrada. Bai, 'ta suertia baldin bazen beste norbatte heldu zela iatzikin kargatua harrek behiyak kendu gurditikan 'ta, e... Zea, sokakin 'ta lotuta 'ta buelta gurdiyai maten baldin baziyon,

biñon ez baldin bazenun suerteik, berriz hustu, kargatu gurdiya eta han bire onetan karga, oi, zea... E... Gurdika haundiya hartzen baldin bazenun, Xixtiyoko kruzea ailletzin nola estrata estutu itten zen, ber zenittun beste behi pare bat, hora itxea ailletzeko.

Oso lan luzia 'ta penagarriya zen iatzina!
- Zuek zenittuzten iriyak?
- Ez.

- Norbattei...
- Bi behi pare. Bi behi pare genittun guk ibiltzen genittunak.
- A! Haikin!

- Bai, haikin kartzen genun. Biño geo ya, izebak eta espostu zinin, 'ta osaba miñez 'ta geldittu zenin 'ta, ya bestiri karrazitzen geniyon. 'Ta uandikan hora da e... Ukerruo, zertikan ion ber zu, iatzia prepatu eta izango zun itzaia kartzeko ro ez.

Bat da lan gorra 'ta bestia kezkagarriya zen. Bai.
- 'Ta zeiñ ibiltzen zin itzai?
- Ba ne ama. Ne ama 'ta geo osabak 'e bai. Osabak 'e hasi zin, biñon erabat esateko ne ama.

Attan... Attona ez nun nik izautu, ni jaiyo biñon, gerra 'ta.... Ni jaiyo bittartin hill zen attona, biñon geo attonan lekukua hartu zun ne amak. 'Ta attona ibiltzen zen bezela, e... Hor kale aldeko baratzia zun personai e...

Lurra prepatzen, eta hoi dena, geo urte batzutan ne ama ibilli zen. Bai.
- 'Ta emakumik gizasemik bezela ingo zuten?
- Bai, bai, bai, bai, bai, bai. Bai. Giza...

Emakumik ordun lan gor asko itten zun 'ta gaiña gizasemik ez zuna in ber izaten zun kampun 'ta itxian. Zertikan nik izebak ikusten nittun, ezkondu zin bittartin haik itten zittuten itxeko, baserriko lanak, joten zin jornalin ibiltzea auzota, eta gaintikan itxeko garbitasuna 'ta,

'o ben arropa garbittuko bakarra garbittu ber bazuten 'e, klaro, ez zuten izaten aukerik! Eta... E... Soin bat aste guziyan igual ibilko zuten, kampoa lanea jon ber zutenin eta hurrengo igandin Pikoketa billera joteko soiñ hura bea garbittu ber izaten zuten.

'Ta xar-xar bat janzi. Bai.

- Len jostaketakin aittu za. Gehiyena eskolan ibilko ziñan? Itxian, itxian, baserriyan gutxiyo?
- Itxian aprobetxatzen nun bestik siesta joten zinin. Bai. Eta... Ordun bakarrikan e... Asko ibiltzen nitzan san zattuten bezela, ne adiñekoikan ingurun ez nulako,

eta bakarrikan ibiltzen nitzaneko banun ne txokua. Bai. E... Barrutiya, zalaiyan onduan arbolak eta zin lekua, barrutiya deitzen geniyon, eta han zen harri txuri zabal zabal bat, eta geo zittun e... Lurran azpiyan gordiak beste bi harri, biñon atetzen zin

bastante eta izaten nun harri xabal hura nere itxia eta beste bi lurrin erdi tapatuk zozten haik apalak. 'Ta ordun hora izaten zen ne itxia 'ta ne denda. Eta... Arbolan adarrakin eta geo e... Urritzari aixa kentzen zaio axala, urritz arbolari,

hairi axala kendu eta itten nittun orratzak bezela haikin, moxtuta. Eta zertik itten nun hoi? Arkaleko soldaduk ikusten nittulako zea e... Aber, ez nau akordatzen oan... Istrukziyuk itten.

'Ta klaro, haik eamaten zittuten korreak, 'ta gerrikuk eta txapelak ben borla batekin 'ta, 'ta nik itxi hartan denetik nakan. Ordun itten nittun gaztañan 'ta adarrak hartu, 'o gerizayanak igual, sartzen nittun urritz makillai 'ta itten nittun haik bezelako korrea haik

'ta batzutan militarra nitzan, bestetan dendaiya 'ta bestetan itxeko andria! Biñon aztua, e! Zembat dembora eoten nitzan han. Ingurua dena garbi garbiya eukitzen nun.
- Bakar bakarrik?

- Bai, eta hura neria zen. Neria. Ta ez dakit iñoiz iñorrekin han ibilli nitzan, uste 'ut ezetz. Eta geo, pues... Zea 're bai, ordun garai hartako historiya. Itxian sala haundiya zen, eta, bi maiya eta silla pilla bat 'ta, eliza, jartzen nittun maiya oi...

Sillak bi illaratan eta neonek jantziko nittun amanak 'o izeban arropak eta hankatakuk, mantilla haundi bat jarko nun 'ta gen ustez elizan geundela, ni bakarra nitzan biñon... Elizan gaudela 'ta apaizak, apaizak guri atzia man 'ta ordun

meza maten zuten beák aldarea beira 'ta guk ikusten genun apaizan espalda. Ordun, 'ta kasuelidadia, ze nik aldaria nakan salan...
- Bai, han aldare bat zen bai!

- Guen itxian... Aldaria... Guen... Bai, ni jaiyotako itxian aldaria zon! Ordun jartzen nitzan ni ne silla pilla haikin aldarea beira, eta apaizak ne... Guen ayeka beitu 'ta... Maten zunin be ordena nik itten niyon silla denari buelta eman, belauniko ioten nitzan bittartin,

ta silla denai buelta man 'ta exeita jarri. Igual hamar 'o hamabi silla! Eta gustora! Bai. Gustora. Geo....
- Ordun jostailluk gutxi!

- Ez. Jostailluk eta... Jostailluk itten genittunak...

-Hoa batzuk eta beste batzuk hua itteko 're ez ideik eta.
-Ez ideik 'e!
-Ideik ez 'ta!

Sailpuuko Patxikuk saten zun, difuntuk. Zea numbaitte behiya hill 'ta larrua zeatu eosi 'ro subasta 're itten zuten zea enkanteko subasta hoi 're.

'Ta behiyan larrua beimpin 'ta hua karri 'ta hain attona, attona zea zuten haik sestero 'ta antxoxo xamarra, Rafael zar hora.

'Ta 'zautu al zenun zuk hora?
-Dakitela ez.
-Hola bi bastoikin ibiltzen zen, gizajua. Beti ziarrua eskuan.

-Ziarrua 'o pipa?
-Beak in 'ta ziarrua. Biño beak tabako landaria in 'ta tabako larriak itten zittun biño nonahi mendiyan.

Zean ikatz zolotan.
-Bai, zea txondor zolotan.
-Bai. Hala 'ta attonak hoiri, hoik bi mutikozkor hoiri abarkak itten behi larru harrekin.

'Ta zeak itten, pollittak gaiñea e! Pranko polittak! Zea halakuk itteko ber du idea pixkat 'e! 'Ta be mutur xorrotx harrekin 'ta zea larruzko zeakin 'ta haikin.

Biño Patxikuk saten zun ez ordia! Haize pixkat ate 'ro ezko iñor arrimatzen ez zalaiyin 'ta.

-Bueno, zutik!
-Irrixt eta lurrea! Hankaz goitti! 'Ta geo saten zun euri pixarra 'ro intza al da?

Harri koxkorrakin 'o baldin bada han kontatuko zu bai billatuko zu lurra! 'Ta...
-Hoi zea! Hau biño 're guriyo!

-Bai, bai. Guri, guri, guriya.
-Jolin! 'Ta busti-bustiya!
-'Ta gaiñea san zun, gaiñea arratsin 'ta nombaitte utzitzeko altxatu in ber!

Txakurrak 'e gosia 'ta. Larru hura guri-guriya 'ta jan itten. 'Ta altxatu, behi larrua 'ta altxatu goiyan.

-Gue zarrak aitzen zin saten holako gauzak. 'Ta geu atta gaiñea minana asko aittu zen. Gaztendik hasi 'ta minan urte asko pasia.

'Ta gaiñea zea hanka dena harrapatu mendiyak azpiyan, miazigorritan(?) hemen Otsamanteiko txoku hartan.

'Ta hau dena eamana, dena zaiñak eta hezurrak geldittuk. 'Ta hillotseiñin ibilliya zen. 'Ta meikuk 'e, meikua Don Peliz ejuntua 'men zen meikua ordun 'ta.

Harrek, karri 'ta kusi 'ta: "Eh, aiko 'uk zerbaitte biño hau ez duk jarriko" san 'men zun. 'Ta martxa meikuk. Ordun tortzeko oiñez torri ber 'ta urruti 'ta.

'Ta geo norbaittek esan zea hor emakumia bazela Gurutze aldi hortan.
-Bai, Morrongilleta.
-Bai. Nik ez dait, zea izango zen harren aurrekon bat 'o.

-Bai, bai.
-Harren ama igual 'o. Emakume bat 'men zen kurandera.
-Enplastera 'ro.

-Zea hoitakua, sasi...
-Bai.
-Kurandera 'ro hola. Aitzen zena.
-Potik (?) eta itten zittuna.

-Bai, 'ta hua norbaittek san 'ta hua ekarrezi. 'Ta kusi 'ta harrittu. 'Ta meikuk hua satia 'ta han 'ta gehiyo ez empeñatzia 'ta.

"Bueno, bueno iñalak ingo ttugu beimpin!" 'Ta harrek karri belarrak klasik, belarrak klasik karri 'men zittun 'ta belar haikin seittun hasi 'men zen.

Goizin torri 'men zen tenore xamar. 'Ta hasi 'men zen be lanin sukaldin 'ta prepatu 'ta harrei jarri han zeak be emplastuk eta ahal zittunak jarri.

'Ta benga 'ta benga, 'ta benga 'ta atta gaizki zona seittun mejotu. Seittun mejotu. 'Ta geo harrek esan 'men ziyon:

"Zu ez aputu Bittorio, ixterran haragiyak ttuzu faltan biño zaiñak eta hezurrak hor ttuzu 'ta hau jarriko da, jarriko da, polliki jarriko da"

Be demboko kojua geldittu ziyon e.
-Bai, bai.
-Be demboko kojua zun.
-Bai, biño ...

-Kojua zun. Sendatu! Sendatu! 'Ta gue attak fede ikarriya hartu zun harrei, emakumi harrei.

'Ta geo hala arratsin 'o beri hua zeatu zenin, pixka 't trankildu 'ro zeatu zenin xoxegatu zenin jon 'men zen.

"Torriko naz bihar 'e, torriko naz" 'Ta hurrengo goizin berriz torri 'men zen.
-Biaje erra in zun harrek e!
-Bai. 'Ta amor propiyua hartu 'men zun harrek, andri harrek.

Hoi zea, sendatu ber zula. Zaiñak kusten 'men zizkan 'ta hezurrak 'e bai sano 'ta.

Bea 're zea, fuertia izan 'ta atton motz bat zen. Izautu al zenun zuk?
-Bai, bai. Karrun joten zen mezeta.

-Bai. Hala 'ta beimpin sendatu, beimpin sendatu.

-Olaxarrenan.
-Olaxar hor da Penaeitikan pixkat ezkerrea sartu 'ta hor aurri hortan. 'Ta hor da.

-Hor paeta zarrak bai 'te dia Erramun?
-Paeta zarrik ez dut uste zela nik. Ez. Biño hoi len san dutena, erretzen baldin bazuten paeta askoik gabe 're seuski erreko zuten.

Zerbaitte azpiyan jarri berko zuten, azpiyan zerbaitte. 'Ta Penaein 'e, Penaein 'e bai. Penaein 'e itten 'men zuten, Penaein.

Penaiko etxe zarran ingurun nombaitte hor, hor bazen itten zena. Itten zutena. Eurra biltzen baita zoku hoita aixa. 'Ta mineala eaman 'ta eurra erruz ber.

Hortako. 'Ta harrengatikan izaten 'men zen hoitan. 'Ta zean 'e Torre, Endarreko han baia bi itxiak, 'ta itxiak presa 'u goiko puntta-punttan.

'Ta han, han 'e asko itten, erretzen 'men zuten. Bai, zertikan nik, akortzen naz zea Errentiko Bazangaraikua kamiona izautuko zenun, kamion zakar hura?

-Aure motx, aure motx bat.
-Bai, aure motx bat. 'Ta ez al zen harrekin ibilli Xixarion zea 're?
-Baita 're. Inuzentzio
-Inuzentzio 'ta.

Handikan ze paketan kamion hoikin? Fundiziyoa numbaitte, zerbaitte patu itten, kendu itten harrei oandikan 'e zerbaitte.

Dembateko eurrakin 'ta suakin ez funditzen ber bezela numbaitte. 'Ta harrek oandikan izaki zumua zerbaitte.

'Ta hoik zeara Kaputxinuta 'ro numbaitte hortik kamioi koxkor bat eamaten zuten zea Torreku hortikan.

Zea, Juan Krutx Imitako difuntua 'ta, zeiñ aittu zin ba bestia? Zea ño! (...)ronen semia 'ro.

-A bai?
-Bai. Hoik bi laun aittu zin zepa atetzen. 'Ta andregaiya han in zun ba Juan Krutxek.

'Ta geo ezkondu zin. Bai. 'Ta hortikan 'ta hor 'e 'ta hoitan, numbaitikan eurra zen lekura zokuta hortxe billutzen.

-Dinamarkatik eta hoitik tortzen zin eta. Krixton pilla eamaten ber zuten haik. 'Ta eunetan hantxe, bota 'ta bota, 'ta bota 'ta bota. Eunez 'ta arratsin bitan.

Gu eunez aitzen giñan beti. 'Ta hantxe, bagoneta zahar haundi batzuk izaten zin 'ta haikin, ohiy hau gaiñeko, hola eurrezkuk zin.

Eurrezkuk eta eaman rararara. 'Ta indarrin eaman ber zin azkenin, manduak eamaten zittun puxka 't, zolotik ateta biño geo zuiyan gaiñin manduak ez baizin joten.

-Ez, 'ta han.
-Zuiya baizen.
-'Ta luzia.
-'Ta luzia. 'Ta han bultzaka, han hiru laun 'o.

Firme helduta joten zen bagoiya. Lau milla kilo 'ro zerbaitte kaitzen zittun bakoitxak. Bagoi bakoitxak eta.

-Hankataku 'o seurua olakin 'ta ongi al zenuten?
-Bai, bai, bai, bai. Hankatakua ona. Oan batzutan minala zaillena, zaillena ixui loiya pixka 't ebiya baldin bazen.

'Ta geo in ber zenun, jon ber zenun indarrin, mantso jotik ez zun baliyo. Indarrin jon ber zenun, jon ber zenun ta, ta, ta! Listo, listo.

Geo han eoten zen laun bat 'ta harrek halako burni bat han, zea bolketia itteko. Zijun indarrakin topia jotzen zun aurrin.

Topia joko zun 'ta ordun jotzeko demboa berin, da! Jotzen zun harrek zea hura pixtoi, burniy hura. 'Ta bla erekitzen zen aurreko atia.

'Ta aurreko atia ereki bezain pronto, aurrin topia jo 'ta goitti buf bea eroitzen zen.
-Aurreka?
-Aurreka.

Bamba 'ta geo goiyan, goiyan 'e jarriya zekan, zea ongi jarriya zun. Burnizko zubiya zen bakizu. 'Ta han goiko, han 'e aramzoiy hoitakua eurrakin 'o jarriya.

Ez hondatzeko zea bagoiya hura. Hua da! Goiyin jotzen zun 'ta golpi harrekin dena buf! 'Ta barkoa. Ra! Bai.

-Biño beri harrekin joteko 're peligrua bazun. Soltatu berko zenuten hua, auro.
-Bai. Bai. Biño, ez, ez.
-Haundiya izango zen hua.

-Hantxe gelditzen zen bagoiya hustuta. Guk atzea tak, jira goitti 'ta bultza 'ta.
-Ordun kamiyua oan gaiñekua ez, biño pasatzen zittun kamiyua 'ta trenan zea.

-Trenbirik bi 'ro hiru 'ro zerbaitte.
-'Ta putzuiño.
-Putzuiño.
-Joe...

-Bai, bai.
-'Ta hoa dena zen bultzaka? O man...
-Dena ez, manduak puxka 't, zolotik atea. Zea zen kargaderua zen 'ta kargaderotik hartu 'ta

Atea 'ta. Bueno, kargaderun 'e mandua ez zen sartzen boka arteiño ate ber izaten zun bultzaka.
-Manduak gutxi, tramo ttikiya izango zun.

-Gutxi. Hartu 'ta puxka 't eamaten zun, puxka 't. 'Ta gaixuak ez, ez bazijun difentzi erra zuten bentzat. Hankan atzeko zea hoik txokua zea hoik denak leatzen zizkaten minealak.

Loiya 'ta zea zenin erre 'ta llagatan. Zea haragi bizitan jarriyak gaixuak. Zea han jakiña tira in ber zen 'ta geo loiy hartan zapa, zapa, zapa.

'Ta minealak harrek hango azidua 'ta zea. ?Ta hankan atzi hoik denak erriak ibiltzen zin. Geo izin...
-'Ta hemengo manduak eamaten al zuten hara?

-Bai, bai, bai, hemenguk.
-Trenin?
-Ez, ez. Oiñez. Oiñez, zea hoik (...)tar hoik 'ta hola joten zin.

Bai (...)tar hoi bat 'ta bestia zein joten zen? Norbaitte Jexux 'o, Jexux 'o ez dakit, norbaitte izauna zen. Eamaten zittuzten 'ta.

Hantxe ibiltzen zin gaixuak bai.
-'Ta zuek trenin joten ziñazten?
-Bai, bai.
-'Ta ordun ze itten zin treneko bagoiyak beak eamaten zittuzten, bagoiya dena bea zen? Treneko...

-Bai tokatu izandu diu, behin biño gehiyotan tokatu izandu diu gui arratsin atia kan, kan, kan, kan 'ta ate 'ta kan, kan, kan, kan berriz 'e 'ta.

(...) horrek. Atea 'ta txanda batin gizasme bat. Taxixta zen. 'Ta Goierri aldeko hizkera itten zun.

'Ta zea "Hortxe kotxia jitzen hasi naiz, biri hortan 'ta kantiñan sartu naiz eta ezin dut atea 'ta faborez launduko al zenike, behiyakin 'o, behiyakin 'o launduta 'ro?"

"Behiyak lotuta, oain ezin hasiko arratsin hor. Ez al da ateko bestela?"
"Ez det uste ateko denik"

Eta zea zun gainkaldin kunetak aska haundi samarra 'ta azpiyakin lurra jota geldittua. 'Ta sana atzeko rueda 'ta jakiña dxiii!
-Airin.

-Bai, airin. 'Ta ez atetzen. 'Ta san niyon: "Jon 'ta proba ingo 'ut"
'Ta hartu nun zea gurdi gaiñekua, iatzia emateko gurdi gaiñekua hartu nun 'ta.

Zimela alajaiña, banekin ez zela hautsiko 'ta. Jon 'ta san niyon: "Zuk hartzu" Hartu aitzurra 'ta eman nun. 'Ta aurrin txopia hartzeko hola pixkat zatola, hola pixkat kendu niyon bi lekutan.

'Ta jarri nun 'ta san niyon: "Zuk polliki-polliki hartu e, fuerte hartzen bazu honea atzea torri 'ta hemen nei igual harrapatuko nau"

'Ta nik sartu handik ze hura, atzetik 'ta hartu nun 'ta pixka 'atin, 'ta seittun atea! Nik laundu niyon pixka 't, 'ta ikuttu zun aurreko zea latsa, nik aitzurrakin kendua 'kuttu zun.

'Ta nik pixka 't altxa nunin 'ta tti-tti-ttira! Seittun atea! 'Ta ate 'ta seittun riau! "Ale ate yeu" 'Ta ezta eskerrik asko 're alu harrek!

-Aaaa!
-'Ta geo entetu giñan zea hola. 'Ta horrea torri 'ta azpikaldi hortan neska hartu 'ta auroxki hasi jitzen hor!

Pixkat goixio jon bazen, honea torri 'ro in balu 'ro bai biño...
-Biño izautu 're ez zun ingo berbada tokiya 're

-Ee, izautuko zun.
-Apurua bazun harrek ordun!
-Apurua bai erra harrek!
-Apurua, apurua izaten zittuzten.

Hala 'ta hortxe jon zen. 'Ta prankotan hola tokatu 'zandu ga arratsin. Beste batin bi anaiyak jonta 're in genun holaxe, kotxia ate genun.

'Ta zea gaiñea, kotxe haundiya. Merzedesa 'ro, kotxe haundi bat eta ordun gehiyo kosta ziun. Bai, biño ate genun.

Ordun zea zen, kuneta beti ura zamala zamala aska ikarriya iña. 'Ta geo san geniyon kamionerui 'ta. 'Ta sobrestantiri 're bai 'ta.

"Zerbaitte goiya lehertua zalaiyin beitti 'ta ezin al dittek bete pixka 't".
"Bai, nik hitzeingo 't, hitzeingo 't" Sobrestantik eta jesus!

Belaxe bete zuten hormioiyaki, hormioiya bota zuten. 'Ta oan tamaiña errin do alkantailla (?). Bestela zelaiya lehertuko zen beitti.

Han 'ta hortxe 'ta holaxe dembo haitan!
-Pilla errai launtzen aitzen ziñazten!
-Bai. Hortxen ibiltzen giñan 'ta.

Geo haik 'e beimpin, jende zurra izaten da holakuoi gaiñea askotan. Hoik jende zurra.
-Kontuk ongi ateriak Erramun!

-Bai, beste mixeable batek igual mango 'izu hamar durokua 'ta zerbaitte. Biño hoik ezta eskerrik asko. Ez yogu diroik eskatu, ezta eskatuko 're!
-Biño...
-Eskatuko 're, biño ...

-Ez sekula holakoik ez da ibilli 'zandu personik. Kartzela ...
-Ez al zin izaten portuesak 'o?
-Bai.

-Bai 'ta portuesak ez zin ...
-Bai, portuesak ez diroik bai. 'Ta hoik san itten baite harrapatu ezko. 'Ta pakete bat botzen bazu harek ez du saten.

-Hua zortzi eunin han eongo da, iñor ez baa joten.
-Bai, bai. 'Ta jendik berriz esan itten, tokatu ezko bai prankotan.

Arratsin sotoko lanak itten neo hemen 'ta zea hor mintziyua 'ta zea. Hor bada norbaitte 'ta ate 'ta beldurka, beldurka, beldurka gizonak.

Zetik, seittun iertzen geniyon hok portugesak izango dia hoik. Bai hala izango dia. Eun batin hor saardiyan, saardiyan burua azaltzen zuten.

Paetan gaintikan, oan hau kambitu da pixkat. Biño hor burua azaltzen zuten 'ta hor dila 'ta. Hala, Iñaxio 'ta biyek jon giñan polliki-polliki hara.

'Ta hasi ziun ahal zutena saten. Bakizu portuesak zerratuk 'e zin 'ta. Hasi ziun 'ta. Zea san ziun, zea zila, Portualdik heldu zila 'ta, karri zittuztela hor bi horta.

'Ta hor utzi 'ta torko zila norbaitte 'ta ez ziyotela iñor 'e torri. Eun guziya bertan pasa, bukaroik jan gabe, bertan. 'Ta arratsin jan 'o jun 'o zerbaitte in ber.

'Ta honeaxe torri. 'Ta san geniyon guk. Zerbaitte, eoteko lasai. Zerbaitte emango geniyola jaten. Gizonak gosiak nola utziko zenittun?

Gazta, ordun gaztak etxian itten genittun. 'Ta gazta bat 'ta ogi bat 'ta beste litro 'at ardo eaman nizkan zelaiko ailleka. 'Ta jesus hain poza!

'Ta, biño, poza biño beti erne e! Beti erne! Bazuten beldurra beltz hoina. 'Ta hantxe 'ta zea san niyon nik gue Inaxioi:

"Hok apostua Añakitar hoinak dila! 'Ta seuraski hor utziko zittuzten beko txokuan 'ta haik torri ez billa, hartzea 'ro holakon bat pasia izango da"

'Ta "Bai, igual. Bai, han izango da Joxemanuel Portuberrin 'ta san ingo yogu jon 'ta momento batin".
'Ta: "Bai, zuaz sanki yozu!" 'Ta motukin jon nitzan 'ta Joxe Manuel han, Xixili horrekin ibiltzen zen 'ta.

San niyon zea hola 'ta hola ba al zenun zuk espero?
"Bai, gau guziyan hor eondu naz 'ta ez da iñor 'e torri".

'Ta: "Gau guziyan? Hor gau guziyan eondutako gizonak hor dia gue itxian"
"Bai 'te?"
'Ta "Bai".

Gau guziyan hor eondu, biño manta zar batin billu 'ta lo harrek.
-Bai, seuru.
-Lo, lo eondua hua.

Geo attortu zun: "Bai, lo hartuko nun, seuski".
Kotxia torri, deskargatu, bi pranko saten you txoku horrei, be xamarrin hor.

Deskargatu 'ta martxa! 'Ta, hoi akortu 're ez. 'Ta goizin martxa itxea 'ro numbaittea. 'Ta haik hortxe gizajuk. 'Ta geo goizin euna ... 'o illunabarrin 'o euna hasi 'o illuntzen hasi zunin honeaxe torri.

Itxia hemen kusi 'ta honeaxe. Geo pentsazu ze, ze, beldurra 'ro premiya 'ro ze itten dun. Haik, gu han, hizketan 'e pixka 't nolapaitte erdaaz 'ta zeatzen zuten, itten zuten.

'Ta pixka 't arrotzak bazila arrotzak eta nombaitte lana harrapatzetik zijuztela 'ta hala 'ta ben zeak saten 'ta. Ogiya ebaki zerran 'ta gaztai beste zerra bat.

'Ta han, 'ta haik billu 'ta altxatu 'ta geoko haik ber zuten prebentziyua. Geoko, geoko akortzen zittuztela haik. Akortzen zittuztela haik geokuk.

-Itten genittun zea 'atzuk 'e. Kobratzea 're jun ber izaten genun tarteka. 'Ta bakizu diru mordoxka, lan pixkat iñ ezkeo diru mordoxka izaten zen 'ta pioiyanak patzeko 'ta dena.

'Ta san zin patu zinak: "Mmm, diro hau nola eaman ber zu?"
'Ta: " Hoi, nolapaitte eamango al dut!"
"Ojo e!" san zin "Ojo e!"

"Ikiarri errexten dute oan".
'Ta: "Bai?"
'Ta: "Bai".

Heldu nitzen, San Juan de Luzetik honontz heldu nitzen. 'Ta torri nitzen Hondarbiko gaiñ horta 'ta bazterrea ate nitzen pixkat motukin.

Birexiorretik belaso errak baia hantxe, han bazterrin 'ta. Ate nitzen 'ta zapata eantzi nun 'ta dirua hola doblatua bakarra iña.

'Ta hankan txoku hontan lekua izaten da ba?
-Bai
-Hor sartu nun.

-'Ta geo galtzerdiya jantzi.
-Erdiya, 'ta bai. 'Ta geo hemen beste erdiya. 'Ta behin bai, biño ez berriz.

Zea arron txarra da hor.
-Ja, hoixe!
-Hor zea motun torri naz 'ta haik atetzeko 're numbaitte lekua seurua torri ber ba.

Diro mordoxka nun. Milla duro batzuk bazin 'ta. Hala 'ta, Errentiyan arreba 'ta hara joteko zea nun 'ta. Jun enitzan nahi orduko ailletu.

Hua nahigabia! Hankak hoi hutsa ber du numbaitte, ez du nahi zetzia, betetzia.
-Bai, seuski.

-Bai. 'O nei hola in zin 'o. Gizona, gizona!
-Ze buruai 'man ingo zeniyon gaiñea.
-Iual.
-Izutu.

-Igual 'ta. Zea ailletu nitzan 'ta eskaillean goitti, arreban itxian eskaillean goitti pixkat iyo ber nun, hirugarren pisoiño 'ro 'ta.

Iyo nitzan 'ta seittun rast! zapatak ate nittun 'ta: "Zer ttuzu hankak berotuk?"
"Bai, berotuk". Arrebak jakitten zun 'ta hala "Ze pasa zaittu ba?" 'ta hola 'ta hola.

"Bai 'te?"
'Ta: "Bai".
"Ordun diro asko zenun!"
"Ez, mordoxkat, biño doblatuta sartu ttut 'ta hanka txoku hortan oan ikarrizko nahigabia"

Biño seittun frexkatu zin e!
"Nahi al zu ur pixkat jartzia? Urin pixka 't euki 'ta"
"Ez pasako da!" 'Ta hala.

Geo handik ate 'ta dirua patrikan 'o ahal nun lekuan sartu 'ta halaxen torri nitzen bai! Biño ez, gehiyo ez nittun hor sartu izandu! Ez!

-Arront izutu ordun Erramun!
-Bai. 'Ta diskuidun zerbaitte korrika 'ro hasi ezko ez da jongo 're e! Ezta jongo 're!