- 'Ta len e... Zea... Hasi aurretik attatu nazu, garbittu 're errekan itten ziñaztela.
- Hombre! Bai. Itxian baiñoik 'ta ez zen ordun. Soin zar bat jantzi 'ta jon 'ta sartu putzoa lepoaiño, garbittu, behintzat. Pobrik biño garbiyak! Bai.

Geo in zin. Kambitu zin gauzak eta.
- Biño itxian arraska 'ro zerbatte izango zen! Zea, ontziyak 'ta garbitzeko, ez?
- A. bai, bai, bai, bai.

- Pamplonako alaba zen gaixua, honezkio hilla izango da. Nik eun bat faltatzen banun, errita maten zin, e! Ne burua ez zela... Ez, nola ez nitzan eskola jon? 'Ta ui, nola lengusu baten itxea joten nitzan han haurrai kontzea[haur kontu:9456], 'ta ne burua ez zela haurra kontzeko[haur kontu:9456]!

'Ta amai 'ta attai sateko, ni eskola bialtzeko! Gaur ez dakat penik, e!
- 'Ta hoi denai saten ziyon, 'o zui saten zizun?
- Nei, nei, nei.

- Zer ziñan, eskolako ona?
- Bai, burua ona nun. Neonek satia ez da egoki, biñon nik dena hartzen nun. 'Ta geo eskola man nun mendiyan.

- San zenin!
- Bai.
- E... Zaiyan... Non man zenun?

- Azaiñen.
- Azaiñen.
- 'Ta asko dia oaiñ sate 'utenak bada hemen bat... Bat behintzat bai, han ibilliya nekin. "Maixtra" "Hau hie maixtra?" Lengo batin burla iñ ziyoten,

'ta "Bai, 'ta ona gaiña!" kontestu ziyon. Oi, nik nekiyena eakutsi niyoten! 'Ta haintzako ba al dakizu ze mesede! Bestela paraja haitik tortzeko kotxik eta... Uain badia, biño!
- 'Ta seme-alabai zuk eakutsi zeniyon? 'O haik eskola jon zin?

- Ez, ez, ez. Neonek. Semeik ez nun izandu, alabak. Bat bizi. Bestia hil zen 'ta, gazteik hil zen gaixua. Hola.
- 'Ta noiz, zembat urtekin hasten zen eskola Joxepa?

- Ordun... Sei 'o zazpi urte 'o hola hasitzen zin eskolan jenealin. Beste batzuk, berriz, gurasuk zea xamarrak baldin bazin, beranduo igual 'ta. Umik auro hartu ber baitu! Bai.
- 'Ta zembat urte arte?

- Pues... Ba... Laneko! Laneko ber biño leno geldittu eskolatik! Ba al dakizu!
- Ordun lanin, lanin goiz hasiko zen!
- E? Oi!

- Muti kozkortan 'ta neska kozkortan 'ta.
- Bai, pozik. Haurtzai 'ro. Neone 're hasi izandu nitzan 'ta!
- Karo, 'ta horregatik saten maixtrak zui seitzeko.

- Bai, bai.
- Eta aukerik bai al zen... Zuk nahi bazenun ikasi, bai al zen aukerik eskola gehiyo 'ro hemen ingurun?

- Ez, ordun pobrik denak eta. Ni neone izandu nitzan, ez da egoki esatia, biño dena hartzen nuna. Nik ahizpak eta banittun, biño haik nei eskribizitzen ziten beti. Nobiyui kartak in ber bazizkaten 're, nei eskribittu, 'ta hain izenin.

- Ordun denan berri jakingo zenun!
- Hoixen. Biño ixillik iuki!
- Denana ixillik euki ber! Ongi iamateko!

- Mundun gauz asko pasa ber da, e! Oi, oi oi, oi!
- 'Ta zu, zuegatik bazen, e... Joxepa, seittuko al zenun ikasten?
- E?

- Zu, zuegatik bazen, 'ta aukera euki bazenun...
- Gaur aiña jakin izan banun, bai. Gaur aiña jakin izan banu bai. Biño ordun lanea 're ate ber zaten zen 'ta. Haurtzain 'ro hasi nitzen 'ta sos batzuk kartzetik.

Pobreza zen ordun haundiya.
- Zuek 'e betzi senide ziñazten...

- 'Ta ordun, saarra kartzen zuten 'ta zuek itten zenuten sardua.
- Bai. Bai.
- Saardua.

- 'Ta akortzen naz, e, geo gue attak béak saardua entreatzen zun. Garlian, garlia jakingo 'u horrek zer den! Gurdiyan hartu, eta jabii. 'Ta Altziberra eun batin jon giñan, ni lautzea beti, attakin 'ta. Handik ate giñanin, Altzibarrin,

saardua deskargatu 'ta ate giñanin, hola beira jartzen naz, 'ta beiñ 'e ikusiya: "atta, atta!" san niyon. "zer 'zu?" 'Ta "zer 'ten? Bei 'zazu goi hartan!" ¡Lluvia de estrellas! ¡Qué bonito es!
- Zea, zer ziñazten gabin?

- Bai! Gaiñeko lanak iñ 'ta illuntzin saardua eamatea jonak 'ta bueltan. Holaxen, izarrak, e! (Tipiti-tapa) batetik bestea.
- Zu errepatu!

- Bai. ¡Jesus, qué bonito era! Biño jende askok ikusiya zen.
- 'Ta zuk ba al zenekin? Ez zenun jakingo!
- Ez! Ez nekin.

- Geo.
- Geo bai.
- 'Ta attak ze saten zun?

- "Erra ñeu alajainkua holakoik kusi oaiñik!"

- Bai, tolaria zenekaten zuek!
- Honezkio pipiyak jan 'ttu hoik, han iñor ez da 'ta! Biño akortu dena itten naz. Ze gauza izaten den norbee itxia, e!

- Hombre. 'Ta itxian puska bat izango zen tolaria! Ez?
- Bai, hola. Hola, posturatsu hontan. Bai, hombeste... Txoill-txoilla ez, biño... Bai puska hontaiñeko bai. Geo makina bagenun, han aitzen giñan ibiltzen fuego.

Bi ahizpak jarri bi ayekatatik eta hala! Han gizonak bezela lana itten zen.
- Indar haundiya ber al zen tolaria estutzeko?
- Bai. Hua ibiltzeko ordun ber zen, gaztiak giñan 'ta! Ordun eozein gauza guk! Bai.

- 'Ta nola izaten zen prozesu guziya? Nola...
- Eta geo itten zen . Makinan azpiyan tolaria. 'Ta tolari harta joten zen txikittua, saar txikittua, patxa saten geniyon. 'Ta hua itten zun gue attak gobernatzen zun.

Bea hankutsik eta jarri, 'ta denin, dena txukun, txukun jarri, eta geo zumua goitik betti, beko sotoa jarriya tubeiya.
- A...!

- 'Ta kampokuk zinak, garliakin tortzen zin baserritarrak, 'ta garlian bete 'ta garlia gurdiyan gaiñin jarri 'ta baserrita eaman!
- Garlia zen kupel klase bat, ez?

- Bai, meyarruo.
- Bai.
- Bai.

- Luzio 'ta meiyarraguo!
- Bai. Bai.
- Ordun...

- Kampoko itten baigenun, lan asko itten baigenun.
- Eta saarra 're kampotik kartzen zizuten!
- Baita 're. Baita 're. Biño itxian 'e izaten zen e, saardiyak eta...

Honezkeo ihartuk izango dia. Saarrak eta udarik eta, melokotoiyak eta, oso... Fruta guziya ikusi zittun gue attak.
- Bai, e!

- Bai. Denetik. Geo, maldaxka 'ro hola da 'ta malda hai denak frutaz betiak izaten zin.
- Hoi zer zen, kamiyun beste ayeka?
- Bai, bai. Karrikalde guzela, kamiyun eskoita.

- Hoi da.
- Azpiyan 'e bai.
- Azpiyan...

- Ezkerreta 're bazin han 'e arbolak. Ur ixkiñin bazin arbolak. Uain honezkeo denak...
- Bai.
- Sefini! Guk ingo duguna laister!

- Dena bukatzen dela!
- Ze ingo dugu ba!

- Lengun aittatu zenun, harrobiya, Joxepa!
- A, bai!
- Hor, beno, Karrikakua harrobiya.

- Bai, harrobiya hor do.
- Han emakumik aitzen al zin lanin?
- Gizonak.

- Gizonak.
- Bai, harrobiyan ne atta 're han lanin aittua zen. Eta geo tren ttiki bat tortzen zen bagoiyakin, 'ta ni askotan beko errekan arropa garbitzen 'o ai nitzala,

harrika maten ziten handik eta, yia...! (...) desafiyo gaitzak bai (...).Ni gazte-gaztia... Gazte-gaztia lanin hasi ber izaten baizen ordun!
- 'Ta zu harrobiko trena gotzen za, biño Artikutzakua gotzen al za?

- Artikuzkua ez.
- Ez za gotzen.
- Harrobikua bai. Harrobiyan bagoiyakin harriya nola ibiltzen zuten ayeka batetik bestea,

'ta geo trenea bajatzen zuten 'ta trenin eamaten zuten Errentira, zeara, Gabierrotaku horta... Ez dakit ba, Errentiyan sarreran, behintzat deskarga izan ber zuten.
- Bai. Kaputxinuk 'o inguru hortan.

- Bai, nombatte hor. Bai.
- Bai, bai.
- Harriy harrek izango zun zerbatte be serbiziyua.

- 'Ta hua zen diputaziyuna.
- Bai.
- 'Ta zembat langille 'ro zin han, harrobiyan?

- Han gue atta 're han ibilliya zen 'ta, asko. 'Ta geo beste batzuk tortzen zin, Goiyerri aldetik eta. Ne ahizpa batek nobiyua hala in izandu zun. Oaiñ biyek hillak dia, biño jatorra zen, Zeamakua. Eta hara torri 'ta jartzen zin,

txa, txa txabola luze bat izaten zen, haintzako itxia. 'Ta haik beák kozina in, 'ta... Merkio atetzetik 'o... Hola arreglatzen zin.
- Barrakoiyak 'o hola?

- Bai. Bai. Gue itxia, Martinmotzene, handik bertan zen, 'ta noixik behiñ tortzen zin hara. 'Ta ne ahizpa batek, zarrenak, hala in izandu zun nobiyua. Gizona jatorra zen, biyek hillak dia oaiñ, biño .

- 'Ta haik ze joten zin, saardo billa 'ro hola?
- E?
- Zuenea? Martinmotzenea.

- Pozik eman ezkeo.Tolarik itxian baizin.

- Ba...! Dezente ya gue dembutako jantziyak eta zea, aurreatuk zin. Ongi jazten giñan. Aste Santuko trajia 'ta, bestela, berriz, soiñeko plisatuk eta, bai, dotoria izaten zen ordun 'e!
- Illia 're bai, aski erki orraztua!

- Bai. Illia... Zea, bi trentz in 'ta... Bai, erretratuk battut. Hombre!
- 'Ta ama 'ta nola jazten zin?
- Ama 'ta... Haik beti xaharruk eta gona zeatu, plisatuk 'o fruntzittuk 'o hola, 'ta geo txambrak.

- Zer zin txambrak?
- Txambra izaten zen, blusak saten 'youna. Gaiñetik, 'ta geo jertse bat hotz zenin. Bai, ordun ongi jazten zin, e!

- Illia 'ta nola ibiltzen zuten?
- 'Ta illia jenealin, zea, nik bi trentzakin ibilli nun, 'ta geo moztu nun 'ta geo penetan 'e bai. Biño haik 'e luzia 'ta hola mototxak, orkillakin jarrita.

- Beák jarko zuten!
- Hombre! Pelukeira gutxi joten zen ordun! Ez baizen.
- Karo.

- Oain denak pelukeira. Hola, bai.
- Noiz hasi zen emakumik pelukeira 'ta joten? Zertik gizasemik bai, barbeiyak eta bazin.
- Bai, barbeiyak.

- Biño emakumik?
- Emakumik 'e ba ya gue garaitako hasiyak giñan pelukeira joten. Bai.
- 'Ta erropa iostea 'ta?

- Hoi jenealin Donostira joten nitzan ni. Donostiyan nittun izeba, lengusuk... 'Ta geo haik itxea tortzen zin 'ta gu haina joten nitzan 'ta haik launtzen ziten 'ta... Askotan Donostiyan eosten nun arropa. Bai. Bai, ordun 'e itten zin (iñalak) jendik!

- Bai, karo. Kapritxuk ahal zinak!
- Bai. Han aukera gehiyo izaten baizen. Uan Errenteiyan 'ta hoitan asko izaten da arropa 'ta, Mamuten 'ta, ba! 'Ta hautsi ez da itten berriz oaiñ.

- Len bai?
- Ui! Ibilliyan ibilliyan hausi!
- Biño kompondu 're gehiyo len.

- Hoixe.
- Oain dena bota.
- Gizonak galtzak eta zea petatxoz (...) belaunetatik eta

gastatzen baizittuzten aurreneko, biño oaiñ ez da ikusten.
- Oaiñ hautsi 'ta... Bueno, hautsi biño lenoztik bota 're!
- Bai, gutxi piyatu... gutxi piyatu.

- 'Ta josi? Joxepa, zu jostuna al ziñan?
- Bai, jostuna nitzan. Lengusuk nittun jostunak Donostiyan. Lembizi han josten nun, geo haikin ikasi nun neonek, eta neone itxekuk eta kampokuk eta itten aitzen nitzan.

Geo alpertu, oain batez!
- Nahiko in zenun 'ta!
- Bai, lana gue dembotan! Jesus! Gizonak bezela! Zelaiyin 'ta, ordun atta 'ta,

anaiyak eta zianak... Anaiya banun, oso elegantia e! Gerran hil zen gizajua! Ez zun hoi mezi. Korbatakin ibiltzen zena.
- San zenin lengun.

- Bai?
- Bai.
- 'Ta nik aztua nun!

- Bai, bai. Erretratun ikusi zenun?
- Bai, itxea jon 'ta erretraturi beitzen 'yot 'ta bai.
- Bai, gaiña san zenun zukin joten zela eostea! Zuk launtzen zeniyola!

- Bai, hombre! Donostira deus eostea, nekin.