-Hoi nola ba! Dena, dena...
-Jo, karo...
-Bai, gutxi kartzen aldiyan. Bai.

-'Ta attak 'ta ze atetzen zuten? Atta aittua zen, ez?
-Bai.
-'Ta haik ze atetzen zuten?

-Haik 'e holaxe plomua 'ta geo zea 're bai blenda, zink, zink, zinka.
-'Ta bartoiya 'ta...
-'Ta geo zea 'hierro', burniya.

Beltz hoi, zea harri beltz bat izaten da hoi. Belztu itten da eguzkiyak jotzin hoi. Zui zuiya izaten da biño euzkiyak jotzin beltza gelditzen da. Karbonatua saten yote euskaaz.

'Ta hortikan, hoi burniya itteko. 'Ta hola atetzen 'men zittuzten.

-Atera 're in zen pill erra handik e? Holako zoluak itteko ...
-Bai. Han plomua zen zea hartan uraz Momoti aldetikan txoku hartan plomua.

'Ta gu han arditan ibiltzen giñan demboa 'ta plomua harrotzen zuten. 'Ta ate 'ta horrea kartzen zuten zea horta. Nola do planua? Oandik tapatua han eongo da hoa seuraski.

Hara 'ta bagoiya, bagoi koxkor bat han jarri han goiyan (...) 'ta bagoiya betetzen zenin bultzaka horrea karri. 'Ta geo hor bajatu 'ta hortikan labaderoa karri biño.

Plomua garbi, garbi, garbiya. Hoa brillua, plomuak. 'Ta nik gue atta difuntui saten niyon nola plomua atetzen zuten han.

'Ta bai harrek den dena ez 'men du plomua, zillarra pixka 't 'e ba 'men du. Bai zillarra biño ez dait zembat, ehuneko ez dait zembat. Gutxi biño izaki pizar bat izaten 'men dula bai.

'Ta hua zeatikan atetzen zuten errekaz Momoti aldeko xolo xakar batzuk baia han.
-Baita 're.

-Handik.
-Koño!
-Handik atetzen zuten, ni akortzen naz.
-Hoi dena zolua da!

-'Ta miazikin tortzen zin. Miazia bizkarrin. Zaku puska 't 'o hartu 'ta miazia tortzen zin 'ta bagoiy horta bota 'ta.

'Ta geo ni hola pasaeran bagoiya 'ta hoik hemen aiki ttuk ba karraitu 'ta karraitu. 'Ta huts hutsa bagoiya.

Beitu nun 'ta pixar bat ipurdiyan krixton karga izaki horrek.
-A hoixen!
-Plomua 'ta krixton karga 'ta gutxi kartzen aldiyan.

Geo eun batin, hala, heldu giñan betik goitti. 'Ta beotu in zen tren txar hoi. Leno minealakin kargatua ibilliya eun hartan 'e 'ta nombaitte beotu.

'Ta hor Iyeroko azpiy hortan 'o. Hor iziñ, iziñ goitti jonik arrontin geldittu. 'Ta ez zun ba, gu atzin kotxin zembat izango giñan ba, kotxe zar haundiy hartan.

Laun mordoxka 't bagiñen bai, biño monikatar hoik 'ta hola mordoxka 't. Napar hoik eta.
-Otsamanteikuk'ta.

-Bai, 'ta. Han 'ta geldittu 'ta han xolo bat bada uran itturriya 'ro zerbaitte tubon bat 'o zerbaitte bazen han 'ta. Baldia hartu 'ta han torri 'ta Auntzan Joakin.

Auntzan Joakiñei. Hua ez dakit nola heldu zen, non atetzeko idea 'ro izango zun. Han ateko zen bai, Altzibarren.
-Seuski.

-'Ta "Kar zak ura Joakin, ura kar zak" 'Ta ura 'ta "Karri nahi baldin bazu zeonek".
-Harrek?
-Bai.

-Hara!
-"Zea zu jornalin zaude, zuk nahi bazu karri!" Hua, arrazoi zun e! Auntzak, hua be orduk in 'ta berriz 'e orduk pasatzen ai baizen.

'Ta gu bukatuk berriz.
-Zuek bukatuk.
-Bai, 'ta hala 'ta. "Nik san ezko hik karri beste erremeyoik ez dakak.

Bestela bertan utziko yeu 'ta seittun".
'Ta fuerte zeatu biyek.
-Beotu?
-'Ta bultzako bat eman harrek, 'ta horrek ostiko bat tira ziyon.

-Auntzak harrei ostikua?
-Bai. Zea, ez, ez, bestik bultza 'ta harrek ostiko bat tira ziyon 'ta. Biyek 'ta hola ez zela ibilli ber 'ta sesiyun jende gehiyo baizin aterik kampoa 'ta.

'Ta pakia in zuten. 'Ta geo ni espeinas, xixaakua zun haundiya Joakiñ harrek 'ta. Ni espainas orduk fuera lanin, ni lanak bukatuak ttut orduk eta aski du beak ittia 'ta.

Hala, haserre zea hoi makinista hoi. Haserre, zea gustatzen baiziyon ñañe han izan ezko. "Martin kar zak ura" 'ta baldia man 'ta uker uker in 'ta ura karri itten ziyon gixajuk.

'Ta ber zun guziya 'ta gaiñea ostiko bat eman igual.
-A! Gaintik!
-Bai, hala ibiltzen zun 'ta

-Ez, han aparte bagoiya, hango bagoiya aparte.
-Aparte?
-Aparte, aparte. 'Ta geo hua zen urtiatan

trenak karraitua hara pixkaka pixkaka mineal hura.
-Mineala.
-'Ta hua bota goitikan, zean karga, zea depositto haundi bat da

Goitik etortzen da bagoi biria 'ta salto gaitza beitti 'ta handik trena joten zen demboan bost bagoikin 'o zerbaitte hola joten zen 'ta.

Harrek han deskargatzen zittun denak. 'Ta geo hua bamba bamba bota 'ta urtitan ai zinak. 'Ta eamaten ez, nombaitte preziyua ttiki xamarra 'o.

'Ta geo tiraa torri ziyon. 'Ta ordun aproxtu. Gu aproxtu erki haik.
-Harrotzen kostako zen hoa Erramun.
-Tiroka 'ta aittu giñan.

-Tiroka e?
-Bai. Ez dut proatu oandikan holako lantei txarrik ne demboan.
-Seuski.

-Jesus! Jangoikua! Hua hola izaten zen harkaitza bezela. 'Ta ez zen pikotxakin 'ta harrotzen. Leku batzutan bai e, leku batzutan pikotxa sartuko zenun biño.

Ez jenelin harkaitza bezela. 'Ta itten genun, barrenuk bagenittun, barrenu luzi hoitakuk. Haikin kixkan kixkan kixkan boka in 'ta.

Geo hartu 'ta zolua iñ. Biño arron zailla izaten zen. Batin gor gorra tokatu momentun goiyin sartzen baizen, 'ta eziñ atea berriz.

Nolapaitte 'ta. Ahal zen bezela 'ta zolua polliki-polliki, polliki-polliki 'ta zolua in. Ingo zin, hiru bat zolo 'ro ingo zin hala 'ta geo.

Dinamita sartu, dinamita erdi bat 'o hola. 'Ta denak alde itten genun 'ta bamba! 'Ta denak erekitzen zittun.

-'Ta hoa zer zen ba hemendikan hondar iña eaman 'ta gortua 'ro hola?
-Gortua.
-Gortua. Mineala gortua. Hemen azidukin 'ta itten baizuten hoi zeatu.

Mineal hoi. Mineal hoi zen dena bexiya. Blenda, zea, zink, zink. 'Ta dena bexiya. 'Ta geo hoi in zen nombaitte han zea, beotu, sua hartuta 're ketan eoten zen.

Ketan eoten zen sutan 'e. 'Ta geo hua in zen han maza in dena 'ta gortu. 'Ta geo pikotxakin jota zea sua ateriz. (...)
-Haumbeste, haumbeste dembun han.
-Bai, biño, bai.

-Hor sartu giñan 'ta holaxen.
-Ze lan itten zenun? Zertan aitzan ziñan?
-Lan klase pranko izaten genun. Bai.

Bai, zea. Zuek parra ingo zue biño, komon garbitzen 'e aitzen giñan. Komona bazen han barrenin, komona hua 're, boluntaiyuk eskatzen zittuzten harako 'ta.

Eskapo jon ezko, geo ondoko txandan pixka 't beittan hartzen baizuten 'ta. Gu atetzen giñan lau bost bat 'o boluntaiyo Arpideko Inaxio difuntua 'ta ni 'ta

Geo zea, Joxe Naparra Prantziyan den hora 'ta. Hola mordoxka 't 'ta. Bueno barrenin da, zea pozua hola uran zea bat da.

Pozua aszensorin da, aszensorin azpiyan da. 'Ta komonea bertzen baldin bada nahita nahiy ez, obligatuk 'men dia gaiñea komona itteko.

Hala, hara jongo za 'ta han in ber zunak in, ur harta. 'Ta 'zaten zen. Geo demboakin hora 're itten zen goitti, beti pixka 't goitti, pixkat goitti.

'Ta hoa hustu in ber 'zaten zen. Kajera jartzen zuten, zea harrei jaula harrei kajera bat. 'Ta baldiak bete, bian bete. Bat, bi launek 'o bete, batek ailleka batin 'ta bestik bestin bete.

'Ta bestiri eskura man. 'Ta bestik hara hustu. Biño zea gelditzen zen e, lan nazkarriya. Biño gu hantxe aitzen giñan zea ura torri, jon itten baizen beitti, eskapo inta xirrittotik eta.

'Ta bian ai zenak lepotik beitti tanta. Biño...
-Seuski apropos botako zun ...
-Baita 're. Rakoi bota ziyon.

'O Rakok bota ziyon zeai, Auntzai. Auntza Joakiñei. Baldia hara hustutzen bazun bezela, hizketan ai zela 'ta prast! 'Ta hua azpiyan han.

-Izan 'e Rako hua!
-Hasertu zen erki gizajua, biño.
-Rako halakua izaki!
-Bai.

-Biño hoi non zen, pozu hoi non zer zen zoluan barrenin?
-Bian.
-Bai, bai, bai, bai. Bai, hor biaje izuarriya.

Ehun metro iual izango 'ia han kampotik.
-Kampotik?
-Bai. Jau, zea jauleiño akaso haimbeste ez, biño

beko septimoiño. Hua bian do! Honezkio zembat milloi litro 'te do han ura!
-Jesus! Hor!
-Jesus!

-Hoi zer zen bertako langillintzako?
-Bai, bai, langillintzat.
-Bai, bai.
-Karo 'ta hua tarteka hustu in ber.

-Hustu in ber.
-Ez zun salidik harrek.
-Harrek salida ez. Noapattea goitti in ber. 'Ta geo goitti atetzin, han goiyan hustu.

Han aska izaten zen. Aska bat ura joten zena, bombak eta ura hara botzen zuten. 'Ta hara hustu 'ta urak eamaten zun beiiti.

-Geo Ergoinen beitti jongo zen hua.
-Bai, bai. Bai.
-Gue itxe onduan barrena.
-Halaxe 'ta geo batzutan holako lan batzuk 'ta beste batzutan berriz

hantxe Aitxipiko(?) harrobiy hortan aitzen giñan. Mineala zon hor azpiyan, 'ta gainko lurra itten zen hua torri beitti.

'Ta lur hura kendu ber lembiziko 'ta hua kentzen. Aitzen giñan JoxeMai Otsamanteikua 'ta ni.

'Ta geo bestia, Emitakua Juanito ttikiya 'ro saten ziyotena bazen. Hil zen gazteik hua 're!
-Pistoiya.

-Bai. Han 'e aitzen giñan, hoi okiyo izaten genun, kampun lana 'ta gaiñea zea itxetik aldeuo. 'Ta goizin, goizin hara jon ber izaten genun bai. Zea apuntia han, bai.

Hartzen zuten.
-Orduko hartzen al zittuzten fitxak eta. Hasiyak al zin?

-Ez, fitxik ez. Biño...
-Apuntia bai.
-Bai. 'Ta geo beti zerbaitte karri ber izaten genun. Bai, zerbaitte erreminta 'ro

-Arditturrin hiru urte aittu ziñala 'ro ...
-Bai. Bai.
-Soldau, nola hasi ziñan? Soldauxka...
-Soldauxka, bai.

Bai, hasi giñan. Soldau jun ber nun dembukin, soldau deittu giñuztenin. Ordun in genittun paperak eta horrea joteko zeak. Eondu giñan nausiyakin. 'Ta geo

gue atta difuntuk minan 'ta asko aittua 'ta deittu izandu baizuten behin biño gehiyotan mina holako lekutan, mina aber ze posturan 'te zen 'o nola zen.

'O ze mineal klase zen eo ... Gue attai. 'Ta eamanezi 're bai, eamanezi 'e bai. 'Ta bazen bat hor, injeniero zar bat Don Ramon.

-Bai, Irunen bizi zena.
-Irunen bizitzen zena. 'Ta hua, harrek izauera gaitza zun gue attakin. 'Ta hola ibiltzen zin. 'Ta hala.

Attatu in ber zela. 'Ta bai, nik 'e soldau juteko go haundiyik enakan 'ta hala attatu 'ta seittun, seittun joteko. 'Ta geo Luxia, beste tipua hor 'ta harrena jon 'ta bai bai.

Lasai, harrek 'e, hua 're entetua 'ta. Hala sartu, 'ta hortxe aittu giñan. Bai.
-Hiru urte Erramun?
-Bai, hiru urte, soldau. Kintun gaiñe.

-'Ta ordun ... Jo oain betzi hillatekin kejatu itten zin azken aldea!
-Bai. Bai, bai.
-'Ta zembat urtekin joten zen len soldauxka?

-Hogei urtetan.
-Ez, hogei urtetan sartu kajan 'ta hogeita batekin jon.
-Bueno hola zerbaitte.
-Bai, bai.

-Hor uste 'ut lentxio joten giñala.
-Bai iual.
-Bai, uste 'ut. Bai, lentxio sartzen zin hor jendia. Lehentxio bai.

Geo hortxe pasa genun, soldau jun ber zena itxea 're, gabeko itxea torri 'ta itxian jan 'ta itxian lo 'ta.
-Bai, lan pixar bat.

-Bai. 'Ta ordun 'e ibiltzen giñan kontrabandun 'ta.
-Dena itteko dembua izaten al zenun?
-Bai, eun batin ongi gouan dakat.

Gaba. Askotan ez ailletzen, goizin lanea tortzeko ez ailletzen. Nombaittetikan, igual len san dutena Bentatxikin iul 'ta, ailletu 'ta.

'Ta geo ezin ailletu 'ta jon gabe geldittu. Biño, bronka maten ziuzten, biño nei ez zin sekula man izandu. 'Ta zerbaitte eaman in ber luxi hoiri.

Luxia genun printzipala. 'Ta harrei zerbaitte eaman. 'Ta zerbaitte eaman ezko ona zen hua. 'Ta baja hartzen banun, bajakin eoteko 're meikua Don Regino (?)

Hua 're, harrei dozena bat arrautz eaman ezko bapo gizona!
"Bueno torriyai hemendik zortzi eunea"

'Ta hola! Katarro pixka 't billuta 'ta aitzaki pixka 'atekin. Usotan ibiltzeko 'ta. Bai, bai. Hala 'ta. Geo beimpin.

Hemen, asko, garai batin asko pasten zin. Guk kusten baigenittun arratsin topo igual itten genun elkarrei, topo. 'Ta zea.

Laumbat, laumbata batin gu heldu giñan 'ta hortxe zean. Amerikanua hil zen hor, Aitxuleiko zeatik, tuneletik beitti jonta.

Han parin goiyan. Zea, leku txar bat da, oso leku txarra. Zea, illuna 'ta bire txarra. Zea bire zarrin e. 'Ta han 'ta errekan heldu giñen 'ta goitik beitti bulto gaitza zerbaitte beltz-beltza!

'Ta zer 'ta zer. 'Ta aiba dio zer duk hemen? 'Ta ettuk ba guardiziilak, asko ttuk hemen. 'Ta hala aurrea 'ta. Zea Txanberlain.

Nola zen Txanberlain?
-Bai. Joxentonio.
-Hua ... Bai, Joxentonio. Goitik beitti 'ta hua ez zen asko izutu, gu sumatu 'ta ez zen hua eskapo abitu.

'Ta gu 're geldittu giñan 'ta.
"Kaixo Jaunak! Eta hola" eta zea
"A! Biño zuek al ziñazten?"
'Ta: "Bai, zu heldu al ziñen?".

'Ta: "Bai, hemen heldu naz jendi hokin 'ta hemen heldu naz. Zea gauza bat galdetu ber tzuet. Biria nondik torri zazte zuek? ".

"Gu hola 'ta hola. Telleiko lepuan pasa 'ta San Antonen zelaian atzetik beitti, torri Tolaeko atzetik pasa. Tolaeko atzeko zea hoi goitti heldu ga "

"A nik oan joteko hoixe baitut zea zuek torri zazten lekuan ez dela izango gogua maten ditt, zueri ateko izuten 'ta harrentxengatik ba"

"Bai, bai hor lasai jon zinttezke!" 'Ta guk zeatu giñan, apartatu giñan bueno bai "Segi segi ongi!" 'Ta geoztik kusi 'ta beti gizonak ongi!

Beti ongi aitzen zen: "Joño, ze kaixo Erramun 'ta zerbaitte hartuko al zu?" 'ta: "Ez".
"Mesede erra in zeniten ordun, bestela nondik jon enekila ibilli ber nun! 'Ta mesede erra"

'Ta "Bai bai, elkarrei kustez ittezkotan"
"Bai, in ber bai biño ... Denak ez dute itten!"
'Ta hola 'ta hua 're jende mordoskakin, jendikin.

Bazittun harrek, dozena bat igual izango zittun, gehiyo igual. Beste behin berriz, heldu nitzen Lesakan, zea heldu nitzen. 'Ta uste 'ut gaiñea Lesakako peiyak zila.

'Ta beimpin handikan 'ta illundu 'ta handik puxkatxo batea, motun heldu nitzen, motua nun. 'Ta motun, Aitxuleiko tunelin.

Ra! Sartu nitzen, motua ixil xamarra zen hura, oso haundiy hura. Ra! Sartu nitzen 'ta argiya kusi nun erdiya biño pixka 't honuntxexio zerbait hola muimentua in zula.

'Ta hor baiyeu zerbaitte 'ro norbaitte 'ro. 'Ta hala, mantso-mantso tta-tta-tta-tta, segunda jarri 'ta heldu nitzen. 'Ta lurrin gizonak hantxe intzanta zean, ixkiñin kunetan.

Ixkiñin mordoxka 't. 'Ta bat izautu nun, bozina jo niyon pi-pi-pit! 'Ta hala ni aurrea. 'Ta geo hala san zin harrek, gizon harrek

"Lehengun", parrez, "Lehengun, gu izautu zuk!"
'Ta: "Bai, izautu 'ta bozina jo nizun".
"Bai, san niyon zeai launai ez duk biri hortan kamiyun trabik 'o zeik horrek sango ziuken gui, Erramun yun hoi"

'Ta: "Sango ziuken" 'Ta zea oan beimpin berriz 'e topatzen bagiñan 'de lasai itteko. "Gu noixnahi aurkitzen ga 'ta".
"Bai, bai, 'ta hala!"

'Ta hua 're laun mordoxkakin. Bi anaiyak, zea Añakitarrak.
-A! Zea beltza 'ta?
-Bai, Añaki zea Anttonio 'ta bestia ez dait zein anai zun.

-Beltza seuski.
-Seuski.