- 'Ta askotan iñ izandu al 'ttuzute pruebak?
- Bai bai, hoixe!
- Hau honekin nasi 'ta bestia bestikin nasi 'ta...

- Pruebak? In berko! Bai, in berko.
- 'Ta onen onena zekin atetzen da? Goxuna? Beno, onena segun zeiñentzat. Batzui biziyo gustatzen 'yote, bestii gozogo, ez?

- Bai. Hoiy ez nizuke esango nik. Saardo ona izaten zen bestela 're. Nahiz zea izan, onak. Ean gusto onekuk. 'Ta haik nola itten din? Nasita. Asko nasita bai. Zuk kupelea bota 'ta "Ño, ona al da hau? Bat ona! 'Ta ño, hau ez dik ona! Besti berriz beitu, ez do hau 're ona!"

'Ta harreiy itten ziyoten mordoxka kendu kupelai 'ta berriya bota. Basoa bota, kusi, proatu "Hau oantxe ziok erki!" Saarran gustua hartu 'ta... Demo 'ateko saarran... Oaiñ ez, oaiñ ez, oaiñ ez do holakoik. Guk dembo 'atin itten ez geniyona liga kendu. Be ligakin eoten zen barrika, biño oaiñ, oaingo saardui dena liga kendu itten zaiyo. Azideza gutxiyo izateko.

- A! A bai, e?
- Bai.
- Ez da garbitasunangatik 'o?

- Ez, ez. Liga kendu oaiñ itten 'you denai. Kupel batetik bestea dena. Dena, dena, e! Denai. (Liga) dena hoa (...) bota. 'Ta garbi garbiy hoa beste kupelea bota. Hoiy dena itten genun. Dena. Ze lana 'ula uste 'zu?

- Bai, ez? Lan guziya...
- Eguarriyak ingurun hasten ga 'ta eunero kupelak kambitzen houmbeste litro. Eskerrak bombai!
- A, gaiña hustu gabe dolik... Nik uste nun uste 'ta geo gelditzen zen liga houa ez?

- Bai, bai, gelditzen zen liga hoa fuera! Kupela garbittu berriz, atalaiyua eatxi 'ta berriz 'e bestekua hara bota.
- Hoi lana.

- Lana itten 'ugu guk oaiñ 'e erruz! Saarduak ikaarrrizko lana 'u!
- 'Ta zuk ze nahiyo zu, len bezela ligakin 'o kenduta?
- Kenduta kenduta! Ez da gazitzen.

- Karo, karo.
- Zeak itten 'u, zikiñak itten 'u. Ligak itten 'u gazittu.
- 'Ta hoi nola jakiñ zenuten?

- E?
- Nola hasi ziñazten hoi difente itten?
- Hoi kentzen?

- Geak in genulako prueba. In genun kupel batetik barrika bukoi bat bete, 'ta hoa bea ate genun. "Hau ez duk gazitzen!" 'Ta urtia jun 'ta hortatik hasi giñan. (...) prueba 'ta bestik kupela haundiyak hasi giñen 'ta joder! Ez baizen... Oaiñ hoztutzekukin kontzen (...) urte guziyan,

bi urtian igual, hoztutzeko makinakin... Konjelatu nola itten da konjeladorin haraiya 'ta? Igual itten da oaiñ saardua.
- A bai, e?

- Kontzeko! Bestela torri itten da!
- Karo. Karo.
- Dembukin gazittu itten da berriz 'ta bi urtian igual igual eoten da.

- Joe!
- Ordun dena ikasten da prueba iñez.
- Prueba iñez gaiña! Hoixen! Jesus!

- Beste gauza asko bezela.
- Guk dakiun bezela. Guk 'e prueba iñez.

- Ordun saasti pilla erra 're izango zin garai batin!
- Dena saardiya.
- Dena saardiya.

- Dena saardiya. Belarra 'ta saarra.
- Eta saar klasik bat biño gehiyo, ez?
- Erruz. Klase onak gaiña dembo 'atin. Oainguk, biño hobiuk.

- Bai?
- Bai. Hoi duk, biño dena saardu (...) dena martxa guziya. Saardua, guk in genun txalaka huts hutsakin, bokoi bat. Beno lau karga terdiko barrika bat. Bete txalaka huts-hutsa...

Bakizu txalaka ze izate... Ze klase den? Ez dakizu? Joiño! Saar haundi bat, zui-zuiya, biño bizi-biziya.
- A!

- 'Ta prueba itteko in genun bete. Bete 'ta zortzi eunin saltzen jarri.
- 'Ta?

- 'Ta gue atta difuntuk sate 'u, oaindik kusi dun mozkorrik haundina! Dena mozkortzen 'men zun. Denak jendia. Biño mozkortu? Dena. Bete 'ta zortzi orduko saltzen. Bizi-biziya zen beti, txalaka hala da. Zuk ez 'zu izautzen txalaka, e?

- Ikusiya izango dut, biño geo nik izenak eta ez dakizkit.
- A!

- Kusiya bai, 'ta bakit, aittuk 'e bai, San Juan saarrak eta, biñogeo ez dakizkit zein zeiñ din eta... Ez 'ttut izautzen. Itxian baten batzuk battugu, biño ez 'ttut... Ez 'yot kaso askoik itten.
- Txalaka jenealin izautzen 'u jendik, biño... (...)

- A, jateko 're ona da?
- Ona! Bizi-biziya 'ta ona! Urtsua. Kozka itten bazu, ra! Ura.
- 'Ta zortzi eun 'ta ya...

- E?
- Zortzi eun eta ya ze iña, e?
- Bai, bai. Torriya. Biziya da berez 'ta!

- Karo.
- 'Ta biziya 'ta zuri zuri zuriya saardua itten 'u.
- Joe,

- (...)
- 'Ta askotan iñ izandu al 'ttuzute holako pruebak?

- Lenotik ez dakit, biño hoiy ez dute sekula attatu.
- Ordun litro pilla erra zea itten, banatzen zenuten!

- Asko, asko. Asko, asko. Hemen itxero saltzen zen, e! Eun batin Xixerokuk san ziyon... Xixerua bakizute zer den, zembat sartzen den... 'Ta karo impuestua patu ber baizen ordun 'e, oango moun. 'Ta tortzen zen Xixerua honea guriai neurtzea. "Zembat litro 'ttuk, hola"

'ta geo impuestuk (itten) zun papera 'ta kobratu impuestua. Geo harrek san ziyon gue atta difuntui: "Ba al dakik gaurko eunez zembat saardotei hasten din Oiyartzunen?" "Ni idea" Guriak. "Hirurogeita, hirurogeita sei baserritan uste 'ut" Saardua, egun batez hasten zin e hoi denak. Erra da, e! Zembat saardo.

- Erra da, e?
- Aber ordun zembat saardo. Saardua zen hemengo...
- Iya iya baserri guzitan...

- Dena.
- Gutxi gehiyo.

- Gutxi gehiyo beti. Batek igual eukiko zittun bi bokoiy, hiru, 'ro lau igual. Haik saltzeko, itxeako ber duna itxian 'ta hola. Denakin... Neonek 'e frankotan zeatu, izautu 'ut Oiyartzunen.
- Hoik zuk izautuko zenittun.

- Bai, franko. Biño ordun Ibarren tolarik zin, (...) tolarik... Denin tolarik zin. Katalintxon... denin, denin tolarik zin saardua itteko.
- 'Ta zuek 'e bai, izango zenuten.

- Bai. Bai, bai, guk 'e bai, hoixe. Hola. Dembo 'atin dena eskuz (...) izaten zen, txikitu 'ta dena. Guk ez, nik ez nun izautu.
- Ez, e?

- Ez. (...)
- Ez, e? Modernuk ordun.
- Bai.

- Beno klaro, asko 're itten zenuten 'ta!
- Asko itten genun.
- Ze izango ziñazten zuek, lendaizikotakuk hola mekanizatua 'ro sartu zenutela?

- Motorra? Bai. Motorrak eta nik hala izautu nittun. Izautu nittun. Nik 'e larogei urte battut 'ta...
- 'Ta geo tolare batzuk ttikiyakuk izango zin.
- Bai.

- Batzuk bazin bi pisokuk eta 'ro, ez?
- Bai. Bi ardatzekuk eta. Isastin hala zen, bi ardatzekua.
- Joe.
- Geo hor ardatza haik zean, Erretin. Erretik eosi zittun. Han utzi...

- Eta ordun prozedimentua nola izaten zen, zea, lendaizi saarra karri berko zuten baserritarrak.
- Bai, baserritarrak honea beák ber zutena 'ta beaiy iñ itten niyon.
- 'Ta karri nola itten zuten, gurditan 'ta?

- Bai, gurdi birin, gurdiyan. Gurdiyan.
- Eta neurriyak nola izaten zin? Zakutan 'o....

- Zakun neurriya zeakua. Zea bat, tunela, hortxe do gaiña goiko (...), tUnela bat. Hua da neurriya. 'Ta harrek itten 'ttu hirurogeita bat, bi hortxe! Bat, bi, hiru.... Zea neurriya. Béak hartzen zuna, hua bete 'ta dena neurtu itten zen dembo 'atin, e!

- Karo.
- Dena. Oain kiloka aitzen den bezela, ordun...
- Neurriya.

- Neurtu dena.
- Eta geo izango zen, seGun zembat saar kartzen zen, jakingo zen zembat litro...
- Bai, bai. Zembat litro hoixe.

- 'Ta nola izaten zen? Karga bat saar...
- Karga 'at saarrana, pes berrehun litro. Berrehun litro.
- 'Ta geo hoi zekin... Non eamaten zutela saten zenun? Bueno, eaman garlian 'o eman berko...

- Garlian bai. Garlian. Behiyakin. Guk jartzen genittun garliak. Bat genun beatzi karga terdikua. Hamar exkaxekua. Karga 'at. Hua haundiya. Bi (...) 'ta zezena. Golpin. Harrekin in genittun urte 'atin Hondarribira hemeretzi biaje!

- Jesus!
- Hemendik Hondarrabira, e! Behiyakin, idiyakin.
- Zuek zinittuzten behiyak?

- E?
- Zuek zenittuzten behiyak eta?
- Bai. Behiyak.

- 'Ta Hondarbira, Hondarbiyan... Atzo san zenin zerbatte, zer zenuten Hondarbiyan zuek?
- Kupeleteiya. Gue attonak eta. Gue atta muti kozkorra zela, behiyan puntan joten zen hoa, aurreko zean, 'ta bestia atzetik, bakizu.

- Bai.
- Dembo 'ateko kamiyo zarretan, ez galipotik ez zen dembun. Bi parikin iyo ber zaten zuten zeara, Gurutzea. 'Ta Gurutzetik tortzen zen muti kozkorra beste parikin itxea. Handik aurrea pare batekin.

- A!
- Galerak bazin, dembo 'ateko galerak, errueda zabalakin, burnizkuk. Zea, radiyukin, halakua.
- A!

- Galeran eamaten zen hau, karga haundiy hua.
- Hua ya Gurutzetik Hondarbira.
- Bai. Gurutzetik betti hara pare batekin, 'ta hara bittarte bi parekin. 'Ta gue attonak saten zun...

Beno attonan, beno attak saten zin nei, haren attak eunin hara biaje 'at in 'ta geo Hondarraiko (...) jon 'ta handik kupela kartzen zula guen itxea. Marka! Marka, e! Eun batekua. Goizin goiz jaikitzen zin, bakizu, goizin bostetako jeikita illumpetan.

- Gaiñekun bi eunetan 'ta hola in ber.
- Bai.

- Beno, hemen jaiyua za zu?
- Bai.
- Eta hau zer da, Illeru? 'O...

- Illurubiaundi.
- Hoi da. Eta Baliyone zertikan deitzen 'yote?

- Hoi? Itxe berriya. Leno 'men morroiya Balino izena, izena zuna morroiyak, aspaldiko urtian, gue attonak eta, eta harren izena, pues Baliyo.
- Biño gaiñekun itxian izena Iyeruaundi.

- Iyerubiaundi. Iyerubiaundi.
- A! Eta zer da, bakarra da Iyerubi? 'O...
- aundi.

- 'Ta geo bada beste bat?
- Hirutxiki.
- A!

- Hirubitxiki hoik.
- Klaro, klaro, klaro.
- Bai.

- Eta hemen zu gotzen zanetikan, atzo san zenin zarbatte saardua aspaldi...
- Saardua aspaldikua bai. Pues attona 'ta, guriak, guen atta atta 'ta, geo gue atta 'ta, ni geo eta Iñigo hurrena izango da jeneraziyua, bakizu. Zembat jeneraziyo ga?

- Pilla 'rra.
- Deneta.
- Eta beti ze iñ izandu da, etxe saarrakin? 'O kampotik ekarrita 'o...

- Ez, ez, ez, ez. Etxeko saarrakin leno, oain kampotik ekarrita. Bai.
- 'Ta saar asko eukiko zute ordun. Saarrondo asko, ez?
- Leno bai. Leno hoi denak, gaiñ hoik denak. Denak leno. Ni muti kozkorretan hoik denak izautzen nittun saardiyak.

- 'Ta denak zuenak?
- Bai. Terrenuk ez, e? Saarronduk bai.
- Saarronduk bai. Eta geo aparte Oiyartzungo jendik eta kartzen al zun honea ittea saardua?

- Bai! Itxe askok. Askok. Erruzek.
- 'Ta hoiy ze itten zen, aparte? Zuenakin nasi gabe? Nola izaten zen hoiy? Lendabizi zuena inta geo kampuna? 'O nola itten zen hoi?

- Hoiy? Kupela betetzeko dembun, pes tartin sartzen zin, tartin. 'Ta bakizu, bi bukoi, askok bi bukoi. Bukoiyak bakizu zer din? terdiko barrikak. Hoik dia. 'Ta hola. Askoi. Pittarra itten baizen ordun. Pitarra asko. Ura bota 'ta urte guzikua.

- Karo, len ardua biño gehiyo, saardua, pitarra
- Ordun hemen ez zen gastatzen. Dembo 'atin dena saardua. Ardoik ez. Geo hasi zen ardua.
- Ordun 'ta garestiyago izango zen garaiy hartan.

- Bai, gaesti bizi.
- Kampotik karri berko zen.
- Ardua garesti izaten da.

- 'Ta Potto Kizmillo?
- Kizmillo.
- Jo, gotzen nan zea, piko garaiyin hi, kriston borondatia zinen.

- Mariangatik 'ta hasten 'men da, Joxemiel...
- Harren ixtoiak kontatzen? Bueno, a ze parrak!
- Parrak?

Piko gaitza zinen 'ta beti pikuk ematen 'ta. Zin, anai-arrebak, zorriyaz betiak zikin-zikiñak. 'Ta ordun ze itten zun? Be txapelan jarri 'ta zeak pikuk eta: "Hala gaztiak jan, jan, gue... Hemen piko gaitzak", 'ta ematen zigun nazka bat,

zorri guziyak han saltoka eta pikuk han zeatzen...
- Eskuak 'e bai, zikin-zikiñak, buf!
- Zikin-zikiñak bai. Anai-arrebak zin. Etxe zar batin bizitzen zin.

- Haik 'e amakiña lapurtzen zitenen egurra 'ta gaiñekua.
- Bueno! Ene!
- Bai neska.

- Sua pixten zutenin itxian leihutatikan 'ta bazter guzitatikan kia atetzen ziyoten.
- Bai erra!
- Haik ixtoriyak, bai.