- 'Ta ya...
- Ya.
- Joe, biño...

- Bai. Nik pelukeiya izandu dut beti errespeto haundiyakin. Haundiya, e!
- Totala ber da, ez? Norbeak itten dun lana in ber da ongi iña, ez?

- Dudik gabe. Ahal den hobekina. Eta sate 'izut, izandu da jendia Errentitikan nik pelukeiya hemen ereki nunin, Errentitikan pelukeiyan aitzen nitzantikan etorri 'ta uan geldittu dia. Berrogei urtian etorri dia pelukeira Errentitikan, biñon... Eta Donostitikan.

Berrogei urtian. Astero astero, astero astero, astero astero.
- Ordun lana fiña ingo zenun!
- Ez dakit. Gustatu in nau nei pelukeiya asko e! Biñon, errespeto haundiyakin.

Nik Errenteiyan ikasi nun, erderaz esango dut: Ver, oir y callar. "¿Tú sabes lo que es esto?" Esan ziten. Ez dakit esango nun baietz 'o ixillik geldittu nitzan... Seuraski ixillikan, ez nitzan atrebittuko esatia ni sí ni no. Eta nik hoi izandu dut beti.

Iñorrei ez zuk hemen esaten zuna geo honei. Eta etortzen baldin bazen eta esanez "bai, jakingo 'zu porke zuri hola..." "Bitu..." Ne erremiyua nik izaten nun: "A, ez zin ezer esan, jendia zeon eta jendia donin bakizu, ezin da ezer 'e iñ". Horrekin zeatzen nun eta jakiñ, biñon...

- Karo.
- Nik jendiaiy ikaragarrizko errespetua. Ez nau nei bat... Eta gaizki da nik esatia, e! Bat etorri esanez zuk hau esan 'zu horrengatikan.

- Karo ze hasten baldin baziñan batek santakua geo hurrungui kontatzen 'ta...

- Bai, biño Errenteiyan pasatu zin kusiko 'zu zer. Horrengatikan oaiñ nik ikusten dut nere illoba telefonua hartu 'ta hizketan, horren ttikiyakin, biño karo guk itxian ez genun telefonoikan garaiy hartan, eta Errentira jon nitzan 'ta telefonua! 'Ta hain nerbiosa jartzen nitzan,

telefonua hartzen nun 'ta ez nun entzuten. Ez, ez, bueno! 'Ta ordun telefonua jotzen zunin soiñua, komonea sartzen nitzan. Biño pentsa 'zazu ze tonta, pelukeran in ziten ierri! "Hau, pelukera komonea joten da telefonuak soiñua jotzen dunian." 'Ta eun batin,

atia ereki zuten, ereki ziten atia 'ta ni exerita komonian, biño hain... Konturatzen zea zer, ez? Altxatu eta tapa itxiyakin! "¡Oye, ven aquí y coge el teléfono!"
- Lotsa erra pasako zenun?

- Puf!
- Biño, ze gezki pasatzen zenun hoiy itteko, e?

- Ze gezki pasatzen nun telefonotikan. 'Ta oaiñ hartu 'ta " titi, tata..." 'ta saten dut: "Joe! ze difenia!".
- Eske horrekin hazi dia 'ta!

- Pues hoi pasatu zin Errentiyan. Oseake battut gauzak gogoratzen nazena zeiñen gaizki pasatu nittun ordun eta hamalau hasi, hamabost, hamasei igual? Eske nerbiosa jartzen nitzan 'ta ez nun entzuten!

- Gaiña lendabiziko telefonua ikusten zenuna...
- Karo! Bai, bai, bai, gezki pasatzen nun, e!. 'Ta hoi beti gogoratzen naz. Jolin, san 'zandu 'yot pelukerai, e? "¿Ya te acuerdas tú de aquello? "¡Calla, e calla!" saten zin. Bai.

- 'Ta karo zu Errentiya... Ordun hasiko ziñan Errentiyan... Lendaiziko aldiz jongo ziñan, ez?
- Lenoztikan igual jongo nitzan. Bai, igual. Esnia... Porke guk baserriya genun, e! Behiyak bazin etxian, e! Bai, bai.

- Ze zin hemen bian?
- Bai, bai. Eta pelukeiya... Oi, pelukeiya jarri nunin zea, esto etxian, 'ta karo
- Bian zenun, ez?

- Bian pelukeiya. Eta behiyak eaman zittuzten berago. Pelukeiya itteko 'ta eaman zin... Porke karo, itxi hau oso luzia da eta eaman zin bera hor, trozo bat berago. Eta behiyak itten zuten marru, eta ni pelukeiyan eta behiyak marru! Joten nitzan 'ta hartzen nun belarra 'ta

behiyaiy belarra botzen! 'Ta eun guztiyan behiyak marruez. Gue attak: "Biño, biño neska hau! Utzi 'yozu pakin behiyaiy!"
- Karo 'ta haik hartua 'ta oaindik marru gehiyo iñ!

- Karo! Aizu, bai! Ze raro in zizaidan handikan pelukeitikan Ugaldetxon jarri nunin pelukeiya... Hoi goatzen naz beti bai! Bai!
- Pentsa, pelukeiyan onduan behiyak eta...

- Bai. Bai. Geo ya auro kendu zin behiyak, biñon bai, bai. Nik pelukeiya jarri nunin hemezortzi urtekin...

- Bartzelona. Bartzelonan pasatu nun hillabete bat. Eusen itxian. Handikan erosi zeak, sekadoriak eta gauzak, eta ordun eman zuten kurso bat. Eta jon nitzan.
- 'Ta?

- Eta primeran.
- Zembat urte zenittun ordun?
- Hemeretzi.

- Hemeretzi.
- Hemezortzi urtekin pelukeiyan jarri, sesentan ereki nun pelukeiya eta sesentaiunon jon nitzan Barzelona.

- Eta...
- Bai, han oso gustoa.
- Bai, e?

- Bai. Orduko ya...
- 'Ta bakarrikan jon ziñan?
- Bai, hemendikan bai.

- Joe!
- Hemendikan Oiyartzundikan... Bazen beste bat Irungua. Eta beste bat, geo han... Karo han izautu giñan, Herrerakua. Haik 'e gaztiak ni bezela pelukeiya jarri eta ordun

representantik in ziguten hoi eta jon giñan hara. Bai. Eta han pasatu nun... Familiya hemen auzokua, Mari Amparo. Hilla da. Eta Katalan batekin ezkondu zen...
- 'Ta han zen?

- Hemen, auzokua. Hemen itxi hontan, leno san dutena zea... Eta han zen eta harrekin. Eta geo eondu nitzan harren itxian. Eta karo, harren itxian hemengua izautzen nuna beti 'ta familiya beti etortzen zena 'ta gaztetan, ttikitan hain umiak 'e udaran tortzen zinin ibiltzen

giñan alkarrekin zaintzen 'ta hola, eta harren itxian eondu nitzan. Eta oso ondo. Oi! Gaiña izandu zen... Erakutsi ziten Barzelona, bueno, Monserratea... Eta denak, denak!
- Karo, 'ta etxekuntzat 'e, ze karo amantzako gorra ingo zen!

- Bai! Eske gaiña ez zen hoi! Barzelona jotia garaiy hartan, sesentaiunon, bakarrikan, hemeretzi urte... Eske ez dakit utziko ziten bestela, e!
- Ez bazin hoik...

- Ez bazin hoik hor seguraski ez, e! Ez, ez. Hoikin jarri eta "bai, bai etorri!". Eta gaiña bueno, han eondu nitzan, zaintzen ziten berena banintz bezela, oseake oso ondo. Beákin batin pilla bat, gauz pilla bat ikusi nittun, erakutsi ziten Barzelona... Oso gustoa.

Biñon egunero goizian akademiara, e!
- Ikastea.

- Ez dakizu, klaro. Aurreneko eunian beákin jon, bigarrenin 'e bai seguraski, baiñon hirugarrenin metruan! Eta bueno! Hambeste jende sartu atera, bildur erra bai aurrenian! Biño bueno, ohittutzen zea.

- Hemendik ate 'ta. 'Ta hoi zu ya Errentiyan pixka 't ohittua eongo ziñela!
- Bai, biñon...

- Jo, dembu haik. Biño ze kontentu giñan ordun! Egiya, e!
- Ui pentsa, dantza batek itten zun ilusiyua! Oain, berriz, hamar jarrita 're...

- Hombre! Pazko bigarrenin jon Txikierdira eta Txikierdin "ui, berandu dugu, guazen!" Epentzaiño torri eta beste pieza bat gustatzen ziguna. Berriz buelta man 'ta korrika...! Era una pasada e, nola ibiltzen giñan.

- Ordun Txikierdira 're joten ziñan?
- Hombre, Pazko bigarrenin han jotzen zuten astian eta Txikierdira. Bai, Txikierdi? Bueno!
- Astian jotzen zuten?

- Astelenakin. Pazko bigarrenan astelenakin. Eta geo bestia jotzen zuten astian, esto... San Ixidro egunian. Arrosiyua hemen zean...

- Bai, Monaundin. Eta geo bera jeitsi eta dantza. Biño nik ordun pelukeiyan lana itten baldin banun, San Ixidron ez nun posible izaten 'ta saten niyoten: "¿Oye, no me vais a dejar? Que hoy son las fiestas de Txikierdi?" 'Ta "Pues vete un poco antes".

Eta joten nitzan 'ta bueno, ordun ez zigun importa izaten, bizikleta hartu benga!
- Bizikletan?
- Bai.

- Bai, e?
- Bai. Bizikletan jota bota ziten zean... Errentira pelukeira joten nitzan bizikletan eta Arrauku hortan Urbietan taillera bado hor, eta Ugaldetxotikan kruzia, klaro! Oaiñ rotonda do biño.

Eta han, beitu 're ez nun ingo seguraski, ez dakit, nik pentsatzen dut... Bueno, ez dakit ze pasatu zen. Behintzat moto batek jo 'ta bota 'ta allá que voy! Eta in ziten markak hemen zean 'ta... Bai! 'Ta bueno, pasa zen hura 're. Horrengatikan ba, eske garaiy haik!

Eta oan goatzen naz eta esaten dut: "Jo, nola ibiltzen giñan 'ta zeiñen ondo pasatzen zen gauzakin!" Diferente zen! Ordun ez zigun hala iruitzen, e? Porke ni askotan jolin,pues ne launai beranduxio tortzen uzten baziyoten, jolin, nei uzten ez 'ta izaten 'ttuzu errabiya hoik,

biñon ez zenun hartzen... Nik ez nun behiñ 'e pentsatu uaiñ itten duten gaztiak bezela "eske nei hau itten baldin banaute, pes igual jon ingo naz". 'O bildurra hoi dutenak gurasuk jungo din nombattea 'ro hola. Guk ez genun pentsatzen jotia iñoa! Sate 'izut, eun batzuk pasatzea

nombattea jonta, eziñ etsi etxea tortzen ziñan! Joeko... Keba!
- Karo, diferentia.
- Oso diferentia zen. 'Ta oso ondo, e!

- Aurren aurrenian ni gotzen naz Altziberra. Biño dembo gutxi in nun nik Altziberren. Kao, geo Errentiyan hasi nitzan lanin 'ta ordun Errentiyako launakin eta... Errenteiyan bueno hortan hasi giñan eta geo han gehiyo ibiltzen giñan. Bai.

- Errenteiyan bertan?
- Errentiyan bai, Alameda. Jolin, las piezas de Alameda! El Turin 'ta...
- Zeiñek jotzen zun? Bandak 'o hola?

- Bandak. 'Ta geo (...) jartzen zuten tartian. ¡O, aquellos tiempos! ¡Qué gozada! Korri 'ta bueno...! Ona zen, e?
- 'Ta geo erretira? Nola?

- Erretira?
- Oiñez torri 'ta zortzi terditako 'ro betzitako itxea. Eta bestela bronka.
- A, 'ta horregatik, gehixio aguantatzetik geo korrika!

- Korrika. Goatzen naz, zapata takoidunakin. Eskuan hartu... Eske bakizu ze gertatzen zen? Errentiyan itten zuten atzeneko pieza bandak Turin ganará, Turin perderá. Oseake, abestiya zen Turiñena. Eta gu joten giñan Turiñ ikustea, biño ez zigun partidua...

Futbola ez zigun gustatzen, gustatzen zigun saltxa.
- Karo.

- 'Ta haiyek... Esto... Errentikuk... Gehiyena Irundarrakin zunin, Real Unionekin zunin pikia izaten zen. Eta aiyeka batin izaten zen porterua Irungua klaro, 'ta bestin Errentikua. 'Ta gu beti Irungoa, a la saltxa joten giñan 'ta karo, galdutzen baldin bazun 'ta hola, pues geo

pieza izaten zen atzenekun. Irabazten baldin bazun kantatu itten zun, beno, jo itten zuten pieza hoiy. Eta guk hura dantzatu nahi izaten genun. 'Ta karo geo berandu. Zuk bakizu zer den geo korrika, zapatak eskuan hartuta etxea? Etortzen giñan zapatakin ondo Arraguaiño,

biño hor bazen fabrika bat Beta, oan almazenak eta daude, hura beti pasatzen nun nik zapatak eskuan nittula korrika etxea. Terrible!
- 'Ta hoi zertikan? Zer tzen...

- Kamiyua. Zer zen? Korrika zapata takoidunakin biño hankutsikan gehiyo itten genulako 'ta berandu genulako!
- A, 'ta aleiya, Arrauiño jendia...

- Karo! Hombre! Ez ziguten ikusiko korrika zapatak eskuan genittula!
- 'Ta ya ez zonin, pajaros a la vista ordun!
- Hombre. Bai, bai, bai, bai.

- Bai. Eta geo ni, ez dakit, umiak eta gustatzen zizten 'ta ume-zai igual eoten nitzan eskolatikan aterata geo. Bai, bai. Bai. 'Ta gustatu itten zin e. Ez ziten obligatzen nei, nola sango 'izut, pues "jon ber tzu hara", zea ez.

- Zue zeaz itten zenun.
- Bai, bai.
- 'Ta zenbat urtekin hoi?

- Ba, aber, hamalau urtekin hasi nitzan Errenteiyan pelukeiyan: pues, hamalau urte bitartian.
- 'Ta hoi nola izaten zen? Amak 'ta eskatzen zizuten 'o auzuan eoten zin haurrak zuk...

- Eske aber, Matteonin bertan, klaro jatetxia, eta ordun Maria Luisa ttikiya, eta klaro han lana in ber baldin bazuten ba "segi Txokunea" 'ta ordun "Mañoli kontu haurrai". Eta hola. Baiñon ez zen kobratzen eta ezer 'e e.

- Jo hoi 're erki...
- Hombre! Aldatu da. Eta hobeako hoi e! Hombre! Miño bueno, ordun ez zen pentsatzen diruakin eta, eta ez genun diruikan e.

- Ez zen manejatzen dirua.
- Ez zen manejatzen dirua. Bueno, gu Errenteira joten giñanin baldin bagenun autobuseko dirua...

- Kontentu.
- Kontentu. Eta geo oiñez etorri. Eta pieza bat dantzatzetikan gehiyo zapatak eskuan hartu 'ta korri! Era una pasada eh.

- Noa joten ziñazten ba dantza? Errenteira?
- Aurren-aurrenian ni gotzen na...

- Itxiak, itxiak. Biña famili bizi zin bakoitxetan. Beno, haitan. 'Ta oiañ 'e ez gattun asko bizi, hemen bizi gattun: bian bi zar, goiyan bi zar 'ta hemen neskazarra. 'Ta hor betti hasi ezkio hor bizi da jendia biño hemen... más triste... askotan terrazan jarri eseita 'ta igual bi ordun

ni un alma pasatzen da.
- Autopistatik bai pilla 'rra!
- Handik bai orrua erra!

- Haik kasoik in gabe! Beti ze izandu da: Arragua goiya 'ta bia?
- Bia. Oaiñ, oaiñ... leno hoi zelaiya bakarra zen, miño oaiñ barriada iña do, goiya hori, barriada iña do. Arrizabalo du izena horrek, Arrizabalo.

- 'Ta itxia... nola da Haizetxu?
- Haizetxu.
- 'Ta zeiñek jarri ziyon? Zuk jarri zeniyon?

- Ez, ez. In zunak jarri ziñen. Haizetxu da.
- 'Ta kuñauk in zun ez?
- Bai. Hemen haizia izugarriya ibiltzen da. Oaiñ haimbeste ez, autopista iñ ezkio...

nik ez dakit, tarti hortan pasatzen den 'o, ez da haimbesteñoko haizia. Bai.
- Gaiñekun hau toki politta da ba, ez? Autopista...
- Bai, oso toki politta da bai, oso politta da hau. Leno polittagua zen oaiñ miño...

Katalan batzuk izan zittinen gue semik soldauxkan launak 'ta torri zin honea 'ta: "¡Qué pena!" hemen, paraji hontan, autopista in berra "Tan bonito que es esto" 'ta, beno, "Así ha sucedido". Biño gu jarriyak gaude. Ba! Nik hogei urte hogeita hamar urte banittu 're

hemendik e'niñuke jongo oaiñ, asko ibiltzen din bezela.
- Ya, haimbeste dembo inta...
- Gaiñea beste gauza: Topua nahi bazu Errenteira jon, nahi bazu Donostira jon,

atian onduan dakazu. Nahi bazu Iruna jon, nahi bazu Frantzira jon.
- Hoi 're bentaja erra da.
- Bentaja haundiya da. Kriston bentaja da hori.

- Eta topun soiñua 're sumatzen al zute?
- Oaiñ gutxiyo.
- Ixilagua 're da oaiñ.

- Leno bai, ordu guziyak bagenekigun, ze ordu zin, topun soiñukin. Miño oaiñ ez da aitzen. Ya horrek kendu yo soiñua topuri.