Hiztegia: I
iakutsi. Nagusia.
★ Erakutsi, irakatsi.
🔀 Enseñar, instruir.
iatze, Iatzia. Izena.
★ Iratze., ★ Garoa.
⚏ iratzia, iratze
🔀 Helecho.
ibai, Ibaiya. Izena.
★ Ibai.
🔀 Río.
Ibarre. Toponimia.
★ Ibarrekuk.
iel. Adberbioa.
★ iel.
📄 behorra edo astemea arreske
🔀 estar en celo la yegua o burra.
ihartu. Nagusia.
★ Ihartu., ★ Lehortu., ★ Idortu.
🔀 Secarse.
ikara, Ikara. Izena.
★ Ikara., ★ Beldurra.
🔀 Miedo, pavor, pánico.
ilintxa, ilintxa. Izena.
★ ilinti.
📄 Egur zati erdi errea, ongi egin gabeko ikatza.
🔀 tizón.
ilunpats, ilunpatsa. Izena.
📄 Ilunabar iluna
iñaurkiñ, iñaurkiña. Izena.
★ inaurkin.
📄 Belar zakarra(iratzea, orbela eta antzekoak) behiari lotarako jartzen zaiona eta baita gorotzetarako erabiltzen dena ere.
iñaus. Adberbioa.
★ iraus.
📄 Ahardia, txerri emea, arreske edo araldian.
🔀 cerda en celo.
ira in. Nagusia.
★ Igeri egin.
🔀 Nadar.
Iraurtza. Toponimia.
irazbidia. Izena.
★ Irabazpide / Ogibide.
📄 Dirua irabazteko bidea.
🔀 Negocio / Oficio.
irazkittu. Nagusia.
★ iragazi.
🔀 colar., 🔀 filtrar.
irraako, Irraakua. Izena.
★ Elkarri lotuta egiten den dantza.
🔀 Bailar un baile "agarrado".
irriyo, Irriyua. Izena.
★ Erreka., ★ Errio.
🔀 Río pequeño.
iruikor. Adjektiboa.
★ irudikor.
📄 Besteren hitz eta egiteetan gaiztakeria edo asmo txarra ikusteko joera duena
🔀 receloso/a.
iruikortu. Nagusia.
★ irudikortu.
📄 Irudikor bihurtu.
🔀 volver(se) receloso, -a;.
Irun. Toponimia.
★ Irun.
Iruñarrene. Toponimia.
★ Kontzejutxiki.
itoti (1), itotiya. Izena.
★ tanta.
🔀 gota.
itoti (2), itotiya. Izena.
★ Itogin.
🔀 gotera.
ituizur, ituizura. Izena.
★ itaxur, itogin.
⚏ ittuxura
📄 Ura tantaka erortzen den sabai edo teilatuaren gunea; tantaka erortzen den ur hori bera.
🔀 gotera.
⚑ OEHren arabera gure inguruneko aldaera propioa da.
Iturriotz. Toponimia.
★ Iturriotz.
Iurritako. Toponimia.
★ Iurritako.
ixkiñ, Ixkiña. Izena.
★ Izkin, bazter, kantoi.
🔀 Esquina.
ixtu (1), ixtua. Izena.
★ listu, txistu, tu.
🔀 saliva.
ixtu (2), ixtua. Adjektiboa.
★ estua .
🔀 estrecho.
iya, ihi. Izena.
★ ihi.
📄 Ingurune hezeetan, erreka bazterretan, sortzen den landarea.
🔀 junco.
iya ailletun. Adberbioa.
★ Iristear.
🔀 Estar al llegar.
Iyeru. Toponimia.
★ Igeroa.
izaki. Lokailua / Juntagailua / Menderagailua.
★ zen eta.
📄 -ki atzizkia, aipamen baten ondorio gisa erabiltzen da.
🔀 ya que era....
izan ber. Nagusia.
★ Izan behar.
📄 Herriko zaharrek "omen" partikularen ordez erabiltzen dute.
🔀 Debe de ser, debía de ser.
izandu. Nagusia.
★ Izan.
🔀 Ser.
izi, Iziya. Izena.
★ Izain.
📄 Odola xurgatzen duten uretako animaliak. Gaixotasun batzuk sendatzeko erabiltzen ziren: gaixoari odola kentzeko. Garbitzeko: surtako hauetsetan jartzen ziren eta odol guztia botzen zuten, berriro ere berrerabiltzeko. Oso estimatuak ziren eta ordaindu egiten zituzten erietxetan. Erreketan egoten ziren: bi koloretakoak ziren, batzuk onak, besteak txarrak. Ohitura zen, sos batzuk ateratzeko, erreketan bilaka ibiltzea.
🔀 Sanguijuela.
izter-txoko, izter-txokua. Izena.
★ iztondo, iztai, iztarte.
🔀 ingle.
izu, izua. Izena.
★ ikara., ★ beldurra.
🔀 pavor.
⚑ Izutu aditz eratorria ere erabiltzen da. Baita izua eman ere, izuarazi esateko. .