Transkribapena

Nor Iza Artola, Joakin
Lehentasuna 3
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-062
Pasartea 0:10:20 - 0:12:30 (2' 10'')
Laburpena Eztulka. Paper fabrikaz; han sartu giñuzten. Semea etorri da.

Errenteriako paper fabrikan

Transkribapena

- 'Ta zuek baserri haundiya al zenuten? 'O gehiyena errotakin aitzen ziñazten?
- Bueno, baserriya bezela haundiya ez zen. Bos behi 'ro hola. Bai, bai. 'Ta geo gaiñekuak hazi ahalin, 'o martxa hartu ahalin lanea. Papeleran lau anai aittu giñan, e! Lau anai aittu giñan.
- Gazteik hasiko ziñazten?
- Bai! Beno! Nik zembat urte izango nittun? Ba ez dakit ba! Hamasei bat urte 'o! Hasi nitzanin ni.
- Gazteik hasten ziñazten lanin, e!
- Gazteik, gazteik, gazteik. Bai, bai, behiñ hamabost hamasei urtekin lanea. Bai. Lau anai papeleran aitzen giñan.
- 'Ta haik zer zin, zu biño... Haik 'e auro hasiko zin?
- Gaztiena ni lautan.
- Ordun zu hasi ziñeneko, hoik hasiyak?
- Geo bosgarrena arotz... Arotzeiyan hasi zen, Errenteiyan. 'Ta geo gaztina Saastian hua 're lanea.
- Denak lanea.
- Denak lanea.
- Berko.
- Hoixe! Jango bazen!
- 'Ta papeleran pintxe 'ro hasiko ziñan ba zu!
- Pintxe, bai. Pintxe hasi ber. Geo bakantiak zinian beti: "Hi! Ni hemen nak, e!" 'Ta hola. Geo suertia duena, empleatu itten zen. Bestik berriz, empleatu behiñ ez. Sei beti lanin!
Biño, beti izaten zin hamazortzi, hamar laun han jabe, maixo itten zuna.
- 'Ta ze aittu ziñan papeleran jubilatu arte?
- Nola jubila...?
- Papeleran ze aittu ziñan? Urte pilla bat aiko ziñan!
- Urte asko! Papeleran! Soldao jon nitzanin papeleran...
Nor Iza Artola, Joakin
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-062
Pasartea 0:08:10 - 0:10:20 (2' 10'')
Laburpena Baserri bezala, Ugarte Errota ez zen handia eta lau anaia Errenteriako paper fabrikan hasi ziren lanean. 16 urterekin hasten ziren lanean.

Ugarte, Ugarte Errota eta Ugarte Tolarea

Transkribapena

- Ordun e... Ze gotze... Zu ze gotzen za, e... Uarteko errotakin, 'ta Altziberrekin 'ta ttikitako ze... Ze zea 'ttuzu, rekuerdo?
- Ze rekuerdo?
- Bai.
- Ez dakit ba, ze klasetan esan 'e!
- Jostatzen 'ta gotze al za?
- E?
- Jostatzen ibiltzen ziñaztela?
- Jostatzen bai. Han ibiltzen giñan, batzutan gorde... Gordeka 'ta eziñ billatuik eta.
- 'Ta ze ibiltzen ziñazten, auzuan? Altziberren?
- Ez...! Itxe ingurun. Geo lau... Beste lau, beste lau itxe bazin, beno, beste lau famili bazin. Guria 'ta beste lau. Uarte Errota, geo Tolaria, 'ta geo beste bi bizitzako etxia. Bai.
- Bai.
- Lau guztita. Bertan.
- Uarte béak zer 'ttu bi bizitza?
- Uarten... Bai.
- Uarte haundiyan.
- Uarten bi bizitza... Zume bat, 'ta bestian... Ez dakit ba! Zein zen? A! zea, Antonio 'ta Felix, mutillak 'ta nexkak berriz, Pia 'ta Arroxa 'ta hola.
- Ordun kozkorrei mordoxka juntatzen ziñazten?
- Bai, bai. Bai, bai. Garaiy haitan lau bizitza bazien. Lau. Han Uarten hiru. Bat bi bizitzakua zen, Tolare... Bestia tolariakin. 'Ta geo Uarte Errota.
- 'Ta tolaria 're izautu zenun zuk?
- Tolaria?
- Ibiltzen zela?
- Bai, bai.
- Oaindik kendu gabia zen?
- Bai, ordun bai. Oaiñ, oaiñ ez dut uste donik. Tolare, Tolare, beti baserriyan izena Tolare saten geniyon. Tolare.
- 'Ta geo, e... Hua zer zen zuena, 'o han beste batzuk bizi zin?
- Uarten leno maixterrak zian. Geo haik demboakin jabe in zin. Biño gu han giñan garaiyin oandikan maxterrak zian. Errentan beti.
Nor Iza Artola, Joakin
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-062
Pasartea 0:05:55 - 0:08:10 (2' 15'')
Laburpena Jostatzen ibiltzen ziren, gordeketan. Etxe inguruan ibiltzen ziren, lau familia baitzeuden inguruan: Ugarte Errota, Tolarea eta Ugarte bera, bi bizitzarekin. Tolarea ezagutu zuen.

Ugarte Errota, martxan

Transkribapena

- Zeiñ geldittu... Errotan bertan norbatt... Bestik ingo ziñazten ezkondu, pentsatze 'ut. Eta jon.
- Bai.
- Eta errotan bertan zeiñ geldittu zen?
- Errotan bertan oañikan ni ateta 're oaiñik bazien.
- Bazen.
- Bai, bai. Haimbestetik. Hamar bat bagiñan 'ta!
- Karo, bai, bai, bai.
- Hamar bagiñan 'ta.
- 'Ta zu gotze al za errota martxan 'ta?
- Bai, bai, bai.
- Bai?
- Bai. Geo ba, ez genun traba haundiyik man ez. Zea xamar, biyurri xamar ibilli giñan.
- Biyurriya al ziñen?
- Denan, denan gustoa zailla da baita! 'Ta hola.
- Haimbestetik.
- 'Ta geo alta, ezkondu giñan 'ta san genun, bueno, oaiñ bakotxa be ayekatik.
- Zembat urtekin ezkondu ziñan?
- Zembat urte izango nittun nik ordun? Hoeita... Hoeita lau 'ro... Zerbatt inguru hoi.
- Eta... Ze...
Nor Iza Artola, Joakin
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-062
Pasartea 0:04:50 - 0:05:55 (1' 05'')
Laburpena Errota martxan gogoratzen du. Etxean ez zuten traba handirik egin; ezkondu eta bakoitza bere aiekatik joan ziren.

-

Transkribapena

Nor Iza Artola, Joakin
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-062
Pasartea 0:00:00 - 0:04:50 (4' 50'')
Laburpena Klaketa. 1911ko abuztuaren 20an jaio zen, Ugarte Errotan. 10 senide dira. Senideen berri. Izeba egunero joaten zen mezatara eta boiloak ekartzen zizkien. Ez da gogoratzen gurasoak nongoak ziren. Galdera egingo zaiozu?

Transkribapena

Nor Galdos Arbide, Faustino; Galdos Arbide, Juanito; Aranburu Lekuona, Tiburtzio; Mitxelena Aranguren, Santos
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-061
Pasartea 0:55:40 - 0:57:20 (1' 40'')
Laburpena Bentetan teileria zegoen. Adreilua egiten zen. Santos bertara joaten zen, inguruko bakarra baitzen. Santos makina bat aldiz joana da. Orain kanpotik ekartzen da.

Korrikalari apustua

Transkribapena

- Ehiztaiyak al zazte?
- Afizionatuk.
- Altzitikan apustua in genun batin. Han barrikotia iñ,
oken itxian 'ta goizeko ordu bitan ya zizpa-zizpa iñak 'ta apustua in genun korrika. Gu giñan ekipua. Ekipua bat zen zea, Periko...
- Añorga?
- Ez, Periko Barraka 'ta Joxemai Altzikua.
- 'Ta gu Manolo herreruna... Manolo herreruna 'ta ni.
- Zalakain.
- Errelebun, Altzitik honea. 'Ta ailletu zein in zen? Periko bakarra ailletu. Manolo eroi, bueno ni... guk errelebo bat in genun eta Manolo ia ailletun eroi 'ta Periko juxtu-juxtu-juxtun ailletu 'ta geo itxea jon 'ta kriston paliza: hurrengo eunin ez dakit
meikuna jon ez 'te zen gaiñea; gottika 'ta... Txiki arraiyo iñak.
- Izan 'e (...) hasi 'ta geo korrika handikan honea.
- Barrikotia inta. Bai, hormioia hoi in 'ta geo.
- Ordun goizeko ordu bitan izaten zute zuek zea guziya. Bi anaiyaiy ez? Goizeko ordu bitan zeakin...
- 'Ta ustez sasoi gaitza miño, geo ezin karri.
- Gaztiak! Gu orduko edadia baganakaun ingo genuke holako apustua.
Nor Galdos Arbide, Faustino; Galdos Arbide, Juanito; Aranburu Lekuona, Tiburtzio; Mitxelena Aranguren, Santos
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-061
Pasartea 0:52:00 - 0:53:30 (1' 30'')
Laburpena Apustuzaleak ditugu gurutzetarrak; koadrilla hau bai, behintzat. Altzin barrikotea egin eta agudo atera zen apustua.

Eskerrik asko'. 'Sango yogu'.

Transkribapena

- Bueno ba, eskerrik asko!
- Sango yogu !
- Jokuko ez zute denbuik izango oañ?
- Ez.
- Ordun astia hontan pobre? Erra marka!
- Asti hontan sosik gabe.
- Astia hontan ez dugu zea, Caja de Ahorrosea dirua eamateik.
- Apustu in berko zute?
- E?
- Apustun bat.
- Akaso, afaltzia 're igual.
- Nik honei ingo niyoke apustua gustoa bihar bi uso bota ezetz.
Ez da asko e, bi uso. 'Ta bi uso ezetz bota bihar. Hoi ingo niyoke apustu honei.
- Ehiztaiyak al zazte?
Nor Galdos Arbide, Faustino; Galdos Arbide, Juanito; Aranburu Lekuona, Tiburtzio; Mitxelena Aranguren, Santos
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-061
Pasartea 0:51:10 - 0:52:00 (0' 50'')
Laburpena Oiartzunen 'eskerrik asko' esan eta askotan erantzuten dena: "Sango yogu". Alegia, "ez horregatik" esatea bezala da.