1. Hasiera
  2. Baserria
  3. Gizartea

Aldaketak

Baserrian izandako aldaketak: lanak, ohiturak, bizimodua, sineskerak; natura, e.a.

Janaria behientzat sorotik

alertxundi-k bidalia Az, 12/06/2017 - 12:24-n

Transkribapena

- Bo gu 'ta geo janaiak e' sorotik behiyantzako ekartzen genittun, pixka't kozkortu giñanin bai astuakin, miño bizkarrez in sorta 'ta bizkarrin hartu 'ta bizkarrin itxea.
Haundiya ez miño jorraa geiyo in ber.
Miño orduko lana bo oso diferente!
' Ta oaiñ oaiñ dena majinaiyakin do bestela ez to 'ta majinaiyak gastua do zerbaiteik dozte...
Jakiña, be preziyo bat patu ber bailiyoteke, miño sajeraziyuk dia ayeka batea 'ta bestea ez do nibeltasunik hor.
Hor ez do nibeltasunik 'ta hoi in ber luteke, hoi kontrolatu ber luteke.
E gauza be itxura batin eosi ber duna saldu ber duna 'ta denak bizitzeko be itxura batin! 'ta hoi ez to. 'Ta gaztia horretxegatik ez da errenditzen
Gio bestetik, batetik tira bestetik tira bestetik tira, 'ta sateu nik itteuten lan guztiya bestetk eamaten naute!
'Ta ni hortan ai lanin? batez!
Hoi torri da. Hoi torri da.
'Ta hoi gauza zea do
- Zalla do baserritik bizitzia
- Hoixen hala dola!
- Garai batin bizitzen zin ba? Miño gauza be itxuran zolako.
- Oan gauza karri ber zuna esajeraziyua dozte, 'ta eman ber zuna hutsin dijua e!
Garai batin hemen ez to 'ta guk oain terrenua askok e' ez tu dañea gutxik du.
Nor Mendiburu Etxeburu, Teodora
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-088
Pasartea 0:10:13 - 0:12:32 (2' 19'')
Laburpena Behientzako janaria sorotik ekartzen zuten. Gaur egun dena makinariarekin egiten da. Gaur egun baserritik bizitzea gogorra eta zaila dela uste du.

Aranon ere aldaketak

admin-k bidalia Ar, 04/22/2008 - 12:35-n

Transkribapena

- Ta gañekun Aranon dendak eta... enkarguk 'ta nondik itten zenittuzten?
- Enkarguk han bazian Aranon bi tienda.
- Gu Goizuta joten giñan enkarguta asko
- Nei san nau e! nei san nau!
- Ez biyei, biyei
- 'Ta zea Ara... bi tienda zian han, komestiblia 'ta bestian por ejemplo ardua 're saltzen zuten 'ta gosai ttikiya iyandian 'ta baserritarrak faten zian,
haik e' bai kafeik ez, miño.... o zea kafia 're usteut bai maten zula zea, 'ta bi bazian tienda.
'ta batian ferreteiko gauza 'ta 're eoten zen da, zean. Bai, tienda. Eliza 'ta bi tienda, frontoiya 're bazun... 'ta klaro jende gutxi! klaro jendia ateria lanea irabazko bazun!
Da baserriko gurasuk umiakin da baserriyak eta ben kozkorreiyakin 'ta holaxe. Un pueblo 'ta oaiñ harrittuko ziñan ze herri politta!
-Haundiyua oan? Jende geyo?
-Itxe berriyak iñak
-A!
- eta oandik ettut kusi azkeneku hoik asko 'men daude iñak hala san ziaten. Miño ni azkeneko izandu nitzanian lengo itxe xarrak erosi 'ta arreglatu 'ta
gio guarda zea eoten 'men da ne illoba han bizi dena ne ahizpan sui semia, suiya ez semia . Erraiña du harrek. Eta zea herriya arron txukuna 'ta politta.
'Ta bai oso oso herri politta.
- Jo!
- Fan baukat gogua bai fateko.
- Jon berko, zu berriz?
- Bai ordutik gauzak erki ganbitu dia oan!
- Bai ba, han e' ganbitu hoixe! Aranon in biar da ba itxia zu! Handikan aldena Hernani laneko.
- Bai miño oan kotxikin, difentziya
- Bai ba kotxikin aleiya momentun, momentun.
- 'Ta zuek Goizuta
Nor Almandoz Huitzi, Gregori; Irastortza Mitxelena, Joxe Luix
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-078
Pasartea 0:42:15 - 0:44:25 (2' 10'')
Laburpena Gregorik bere herria, Arano, nolakoa zen kontatu digu. Bi denda zeuden. Eliza eta frontoia. Jende gutxi bizi zen, lanera asko ateratzen baitzen, dirua irabaziko bazuen. Orain jendea itzuli egin da, lehengo etxeak erosi eta konponduta. Oso polita dago.

Belar siloak

admin-k bidalia Ar, 04/22/2008 - 12:32-n

Transkribapena

- Gurutzekin bukatzeko, ama, zea, bai al dia hola... Kompaziyo bateko, karobiyak 'o zerbatte, oan ez doztenak, eroitakuk 'o... Oaiñ ez, oaiñ ez duguna 'ta zu gotzen zana bazela, karobiya, 'o baserriya 'o...
- Karobiya... Uan duda dakat. Sango nuke baietz, eta bat biño gehiyo igual. Bakarrikan, ne garaiko ya funtzionatu ez zutela itten. Biñon karoiya nun nahi zen. Eta... Beste gauza... E... Zeak 'e bai, uan belar bolak itten 'ttute, biñon ordun... Zea, belarrantzako siluk zin baserri haunditan.
- A bai, e?
- Bai, bai, bai. Bai.
- Oaiñ hormigoiyakin 'ta din bezelakuk, 'o...
- Bai, bai, bai.Bai. Eta prozedura berdintsua itten zen, belarra berdia sartzen zen, sekua zola, bueno, esan nahi nuke, eudiya ez zen eun batin, e! Eta... Bi leiyo izaten zittuten, bi leiyo 'ro ate, e... Zea, e... Kuadratun ttikiyin, luziak belarra sartzen zen eta geo
itten zin leiyuk 'o ati haik tabikaz itxi. Eta han eoten zen belarra, eta atetzen zen, uan bolatan den bezelaxe, kolori hoi, 'ta usaiya 're ba. Ordun, e... Uan beste formara itten da, biñon prozedura berdiña zen.
Nor Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-029
Pasartea 0:26:35 - 0:28:20 (1' 45'')
Laburpena Garai batean ere belarrentzako siloak bazeuden. Ez ziren gaur egunekoak bezalakoak, baina prozedura berdina zen.

Bideak

admin-k bidalia Ar, 04/22/2008 - 12:30-n

Transkribapena

-Biño ordun kamion bat eun guziyan pasatzen bazen 'e, ordun eurketaiya 'ro holakon bat, gaiñekun ezta ezer 'e... lasai! (...) Bizikletan bat 'o beste 'o... gaiñekun deusez.
-'Ta oan den kamiyo bera al zen, Artikutza joten den bea?
-Hoixe bea!
-'Ta orduko ya Arikutza Donostiko zeak eosiya 'ta, ez?
-Bo... Auskalo zembat urte 'zango din hua eosiyik...
-Orduko ya iña karretera?
-Ba... Karretera orduko iña.
-Gaiñekun hemen Aitxuleiku , Aitxuleiko bakarra in al zuten soldauk?
-Baita zea 're! Pikoketaku hoi 're, Kastillo Ingleseku hoi 're.
-Hoi 're bai.
-'Ta... zetik... Gurutzetik joten dena 're bai. Jaizkibelkua 're bai. Hoik denak batin iñak dia hoik.
-'Ta kamiyua iñ aurretik nola zen? Ergoinea, kaletik Ergoinea tortzeko zer zen?
-Ni akortzen nazela Pauko errotaiño bazen kamiyua. Biño oango pistak biño txarruo, ez galipotik 'ta ezer gabe e!.
-Grabillakiya 'ro holakua.
-Pf... Deusez! Zolua galanta toki batzutan 'ta...
-Miño zuek gaiñea kamiyotik biño geiyo, len herri birik 'ta geiyo izango zin, 'ta gurdi birik 'ta estratak eta ez?
-Bai, estratak eta bai. Oan denak zikindu dia. Eyote kasoik itten 'ta!
Geo baserrita itten zittuzten zeak, pistak ormioiya bota zuten 'ta lenguk, beti lenguk, jakiña lenguk kurba 'ta geiyo 'ta lan geiyo 'ta zuzenin ddena zuzenin.
Nor Lardi Landa, Joxe Luix
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-001
Pasartea 0:46:03 - 0:47:25 (1' 22'')
Laburpena Errepideetan trafiko gutxi. Zein errepide egin zituzten gerra ondoren. Orduko bideak nolakoak ziren.