ben

Forma mugatua: 
Bena
Kategoria gramatikala: 
Izenordaina
Batuan: 
Euren
Esanahia: 
Gazteleraz: 
Sus
IkusiAipamenaHiztuna
Aipamena ikusi- Han, itxian bertan? 'O ben etxetan?
- Ez, ez. Nik pardela hartu buruan, 'ta tortzen nitzan Altziberra. Altziberren maiya attak in zigun, 'o Santosek in zun mai bat. Aurreko bi hankak motxak 'ta atzekuk luziak,
Egimendia Aranburu, Korneli
Aipamena ikusi- Beti?
- Beti, bai, bai. Manuel, Iruñerreneku Manuelek... Iruñerrenekua! Manuelek itten zun ben itxeko balkoitik jo.
Egimendia Aranburu, Korneli
Aipamena ikusi- Gordetzeko. Bai...! Konfintza haundiya zuten apaiza harrekin!
- 'Ta geo sate 'ute baita 're, apaizak bazittu... Ondasun asko 'ta zittuztela! Ben eskutan askok uzten zutela hil 'ta geo...
Zubialde Olaskoaga, Kaxilda
Aipamena ikusiEliza 'ro heldu zela, arrantzalik 'o nombatte Auxkeneko 'ro inguru hartan ben itxetik ate 'ta heldu zela, 'ta haik hasi 'izka nombatte ejuka, neska gaztia kusita, 'ta izutu! 'Ta hola itten 'men zun. Dar-dar geo izena jarri 'men ziyoten, Dorotea dar-dar. Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa
Aipamena ikusi- Soldau jantziya.
- Ben ezpatak 'ta zea guziyakin.
- Bai oso politta yunen. Miño bes? Hoi ya... pues galdu in ttun gauza hoiek.
Manterola Arrieta, Maillolli
Aipamena ikusi- Ez, ez. Ez zen aitzen eta... Ez zen uan bezela hizketan aitzen gurasukin eta... Bueno, e... Esateko iñorrekin ez. Eta geo gaiña beste ohittura bat bazen, guen itxian behintzat, e... Beák ben artin ai baldin bazin e... Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusi'Ta klaro, haik eamaten zittuten korreak, 'ta gerrikuk eta txapelak ben borla batekin 'ta, 'ta nik itxi hartan denetik nakan. Ordun itten nittun gaztañan 'ta adarrak hartu, 'o gerizayanak igual, sartzen nittun urritz makillai 'ta itten nittun haik bezelako korrea haikEnbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiAldakoa eamaten zen sagarra. Eta Arkalekuk ya gehiyo itten zuten bentzako 'ta ben familikuntzako 'ta hola. Biñon... Tolaria nun-nahi...
Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiOrdun urte guziyan itten zen sua egurrakin. Eta egurra oso estimatua izaten zen eta geo ez baldin bazen... Adibidez, guen beste bizitzakuk ben terrenuan ez zuten egurrikan eta haik kartzen zuten udalak ematen zun su egurra esaten ziyotena. Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusi'o ben arropa garbittuko bakarra garbittu ber bazuten 'e, klaro, ez zuten izaten aukerik! Eta... E... Soin bat aste guziyan igual ibilko zuten, kampoa lanea jon ber zutenin eta hurrengo igandin Pikoketa billera joteko soiñ hura bea garbittu ber izaten zuten.Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiHeriotza ordua 'o lenaotik eta hizkuntza ez zakitelako, erdera ez zakitelako, hori alde batea arrazoi zuten baserritarrak, e! Ben hizkuntza bakarra, biño hemendik kampoa, 'o jon ber bazuten, 'o itxian goraberataz paperak egittea, edo testamentu bat egittea edo... Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusinahitanahiyez beste bat erdalduna erdaraz zakina hartu ber zuten. Eta hortan arrazoiy izandu dute ben hizkuntzaiy atzea utzi eta erdara aurrera hartzia, aurrena hartzia. Sentidu hortan, e!
- Gezki pasa 'utelako.
Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Ez. Baiño ben artin bazien nahikuk. Nahikuk ben artin. Ta herriya pues hoiyen... Hoiyen mendin bezela. 'Ta denuntziyak eta jesus! Eziñ ikusiyak haundiyak izandu zin gerra denboran. Eziñ ikusi haundiyak. 'Ta ondorin 'e... Bai, nahiko. Famili artian 'ta eziñ ikusiyak eta...Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusibanko gipuzkoano 'ro ez dakit zer den hor. Eta hor bizitzen zin Paulen lengusuk 'ta sailla gaitza zin, mutil sailla gaitza zin haik ere. Eta hain arropak jantzi, attak gorde benak, baiño zeak, hoik besti hoik, hoiyen arropak jantzi 'ta haik bai firme han.Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusiternerua hura saltzin zorrak ordaindu y seguían la vida. Seguían la vida. Diroik ez zen orduan! Eta holaxeko... Baserri askotan ba txerrikumik ferira kartzen zin, astelenetan itten zen feriya eta txerrikumik ben zeakin, ama bere txerrikumikin kartzen zen Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Nik ez dakit.
- Nik ez dakitt.
- 'Ta non zuten ba ben sedik eta falanjekuk eta?
Berrondo Iartzabal, Luixa
Aipamena ikusiDenak gerrako dembun hartu 'ta karri 'ta geo... Oaiñ, tartin ateratzen dia batzuk, hemen, handik hemengo familiarrak jon 'ta ben terrenua izaki 'ta itxe batzuk bat 'o beste iñak eta hola ikusten dia. Miño gañekuk? Nada, Pikabea Artola, Arroxa
Aipamena ikusi- 'Ta zu han ziñan bittartin? Nola moldatzen zin hok?
- Eskolan zin, 'ta eskolatik torri 'ta hortxe. Ez zen ordun telebisiyuik eta deuse. Ahal zutena... 'o ben zeak itten, ben gauzak itten.
Pikabea Artola, Arroxa
Aipamena ikusi- ...zittuzten, saldu hemen diru galantin 'ta ben herriyan etxe txar batzuk bazittuzten 'ta hara jonak dia, hara jonak asko.
- Kontazu Arroxa atzo kontatu zenina: nola hartu zenun apopilo...
Pikabea Artola, Arroxa
Aipamena ikusi- Apopilo sartu. Batzuk ez zuten hartutzen 'ta asko zen zu, ben kontura txabolak in 'ta beno. Asko... extremeño hoik lembizitikan oso ongi ez zin bizittu e! Jesus!
- Haik 'e benak pasik?
Pikabea Artola, Arroxa
Aipamena ikusi- Benak pasik ttuzte bai, geo ez, geo denak indartu iñ ttunen. Bazekiten gutxikin bizitzia zer zen 'ta geo itxiak eosi 'ta patu. 'Ta geo saldu diru galantakin 'ta ordun ben herrira, han itxe txar batzuk utzita torriya. 'Ta hola.Pikabea Artola, Arroxa
Aipamena ikusi" Geo kampotik etorri da jendia, 'ta nahiz Oiyartzunguk izan lana itten dute 'ta ben martxan ibiltzen dia 'ta umikin ikastolara 'ta zea 'ta... Muimentua bai, haundiya muimentua, biño muimentua! Aduriz Lopetegi, Mañoli
Aipamena ikusi- Haik erretratuk 'ta ez zittuzten izango? Ben bodako erretratuk eta?
- Han ez zen hainik. Gaiñekun bai, gue senidinak eta denak bai biño hainik... Ez zittuzten ateko 're! Diroik ez zen izango dembo hoitan.
Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa
Aipamena ikusi- 'Ta zea, ben... kalkulatzen 'men zutela, "honenbeste denbo pasatzen du meza ematen 'ta holako ordutan hasten da 'ta" hantxe, handikan... zarrak eta ezin ba etorri ba horrea 'ta nola? Gaztiak etortzen 'men zin miño... Gue atta difuntuk saten zittun hoik, kontu hoik.Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusiHazparreindikan bere ilobak, zazpi... sei 'ro zazpi mutil kozkor, bakaziyutan. Abuztu guziya hemen pasatzen zuten eta...
- 'Ta haurra haik ibiltzen al zin... zuekin 'ta nasten al zin 'o haik ben?
Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Bai, hori. Eta berdintxo ez, gaiñea leno haundiyak ben ustez zianak, gaur están un poco más abajo que gu biño. Biño gu alletu gea a lo más alto e!Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Gabin?
- Bai, ben soiñukin. 'Ta geo goizin seitako mezeta aittu! Meza nausira. Seitako mezeta! Gabian juergan ibilli 'ta zea, seitako mezeta, zea, meza nausira.
Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Beldurra 're sartu bai, behiñik piñ jendiaiy. Jendiaiy beldurra sartu. Beák ez dakit ze izango zin. ¡Allá cuidaus! Ben pekatukin!
- 'Ta agarrauna 'ta nola zen?
Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusiHori izan bazin gizon gaixto batzuk, sólo que tenían su ideal! Ben idea zutela... Nazionalistak. Ordun nazionalistak karlistan kontra. Ez, karlistak nazionalistan kontra zian. Eta nola Naparrotik etorri zien reketi hoik, esos eran todos carlistas. 'Ta hemengo jendiay... Bueno!Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Ez dakit ba. Nik uste 'ut politikakuk gehiyo ziala. Bai, gutxi 'o gehiyo. Ben ideala zuten, gaiñekun iñoi hola kalteik iñik behiñik pin.
- 'Ta gerra hasi aurretik hor batzokiyak eta bazin, ez?
Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusiAyuntamentun ben akziyua in 'ta... Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Bai. Uandikan kusten nun nik Joxixoneko ate aurrin ben zestukin 'ta... E... Zestuk besotikan zintzilik, e... Zean ibiltzen genittun 'ta batzuk zuten gaiñetikan tapa eta haik oillaskua 'ta hola ibiltzeko. Konejuk 'e bai igual zeara eamateko, plazara emateko.Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusi- Bai. Nik erdara, erdara itten nun launakin 'ta kale aldi hortan. Gaiñekun etxian, 'ta auzokukin 'ta ez. Eta geo, e... Len esan zattutena, apaizak eta 're, apaiza batzuk eta 're kalin erdaraz in, ni itxeko 'ta izeba 'ta kali aldi hortako neskamia izandua naz pixka bat eta ben itxetan ez.Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiBai, eta zemaitan biali 're bai ordenetikan. Geo Jesusen Bihyotzekuk 'e bazittuten ben eginkizunak, Garizuman 'ta hoik zea... E... Ostegun Santo egunin sartzen zuten irudi haundi bat, terziopelozko zapi batekin tapatutako irudi haundi batin sartzen zuten Jaunan kalizak etaEnbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusieta egunez 'ta arratsez itten ziyoten zea, este... Guardiya. Eta geo Frantziskotarrak, berriz, izaten zuten "(...) Konturna" 'ro deitzen geniyona, arratsin izaten zittuten, hillaetin behiñ ben elizkizuna, bai.Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiEta guen itxe parin, kamiyun, han istruziyuk itten aitzen zin. Eta kantari tortzen zin kantan musika hartan ritmua maten zutelako pausun, bai. Haik kantari ben ritmu hartan joten zin eta aintzen ziyotenak "un, dos, un, dos" ematen ziyoten zea... Martxaiy ematen ziyon.Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiGeo jarko zittuten multzutan 'o gruputan eta lembiziyan... Filatan beterano batzuk zoztela 'ta hain taillakin istruziyuk itten aitzen zin. Han aitzen zin atzea 'ta aurrea 'ta... Pausuk eta metrailleta nola 'o... Bai, eskopeta 'ro ordun zutena nola ibilli ben hora eta geo 'reEnbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiEta guk sekulan imajinatuko ez giñan gauzak eakutsi ziguten jaten. Tipula gordiña txiki-txiki iñ eta zardinzarra gordiña nastu harrei, oliyua gordiña bota eta hura gustoa jaten zuten. Beak... Ben gauza itten zutena. Guk genunetikan jango zuten gustora, eta tomatia 're bai. Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusi- Gatz pixka 't bota 'ta beri halaxe guk sagarra jaten genun bezelaxe. Eta lanin aitzen zin eta hori, ben otordua itten zuten han eta geo ben ordutako jon ber. Ez baldin bazin ben ordutako joten, 'o arropatako bat 'o galtzen baldin bazuten, kastigua maten ziyoten.Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusi"Hoik bentzako ez dute ba hoin berrikan? Hemen daude 'ta!" Pentsatzen dut askotan 'o ben zeara, ben... Aintaiyantzako 'ro itten 'te zittuten ze hoik, ronda hoik 'o! Bai, eta geo bizi 're asko bizitzen zen militarra hor kale ingurun.Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiPisuk eta alkilatu 'ta... Batez ere aintaiyak, kapitan, teniente, alferez... Holakuk bizittu zin. Eta haik 'e len langillina san zattuten bezela, ben familiyakin.Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiGoitikan xintxilikan ben hora hartu, eskua jartzeko izaten zuten leku bat eta handikan. 'Ta gu desitzen eoten giñan illunabarrin haik etorri, gu itxeko lanak iñak izaten genittun, 'ta ataiyera atera 'ta haik hango kontuk saten ziguten eta guk 'e egun hartan intako kontuk 'o zerbaittEnbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusihaundiyakin 'ta zea, eskursiyoa gaur kampoa beste eozeiñ tokita joten din bezela, San Juan itturrira, hemen zea gaitza zen, kuadrillak, neska 'ta mutil joten zin mendiz mendi. Eta han San Juan itturrin ben garbitasuna egin, fede gaitza zen, fedia edo ohittura edo ez dakit zer san.Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi'Ta geo handikan Lesakara joten zian 'ta hor Lesakatik bueltan ere bai Altziberrerea ben soiñuakin eta. Andria horrek, Pikabea, ez dakit andriak nola zun izena, ez dakit, enaz gotzen, biño andri horrek bere soiñua juaz korru gaitza itten zun Altzibarren dantzan 'ta bea 're Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Oiñez San Juan iturrira. Eta gero bueltan berriz Altziberren itten zuten ben estaziyua, baiño dantzan ibilli.
- 'Ta hoi ze izaten zen San Juan eunin bertan, 'o (aste...)?
Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusi- Mutillaiy ez. Zertako? 'Ta emakumiri 're... Txorakeiy bat. Ze, ze, zemat... Eliza béak zemat txorakeiy aldi hortatikan egin dittu! On berrez ben ustez, baiño jendiantzako... ¡Ni fu ni fa!Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusiZea, haur gaixua, jaio beste kulpik ez zutela, zea, bataio... ez zela 'ta linboa ben denbo guzirako 'ta ze sorkaiak? Hoik... Relijiyuk hoik retxazatu behar 'ttu miño... ¡a tope!
- Hoi ya ez da izango oaiñ?
Sagardia Olano, Maitxo
Aipamena ikusiEta ordun 'e arriun kasun bezela, ben gauza denak gurdi batin 'o gehiyotan hartu 'ta joten 'men zin jon ber zuten leku harta. Bai.Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiondorin kalin 'ta hola hasi zen, estankun 'ta hoitan. Biñon ya erabat esateko itxian. Eta geo atsolorra. Ordun egun bat jartzen zuten denak batin bixitara joteko eta hantxen joten zinak 'e haurrakin 'ta igual jongo zin eta hantxen, ben festa 'ro izaten zuten.Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiBiñon hora ya haurra izandu 'ta handikan egun batzuta 'ro. Bai. Hantxen, denak bildu elkarrekin, 'ta ben haurrakin 'ta, 'ta hantxen ongi pasatzea. Atsolorra.
- Emakumik bakarra (...)?
Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusi- Beak prepatuko zittun ba denak?
- Bai, bai, bai, bai. Belarran bittartez 'ta... 'Ta gaiña uandikan begiyan aurrin dakat, gela bat eukitzen zun dena prepatua, ben pottotan. 'Ta pottuk 'e oandikan akortzen naz zin
Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusi'Ta zen ikusgarriya, famili haundiyak nola izaten zin, ba imaginatu zattia itxe bakotxin ikusko zenittula hamabi 'o hamalau maindire. Ben almuadakin, barrengo arropa zuriya ibiltzen zen ya sateko erabat, beste halako pilla bat eta arropa kolozkua dena eun batin.Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusi'Ta ordun ongi bizi zin, biño lengo rangun ez. Eta haik joten zin astero, ben buelta itten zuten, ahizpa bat bazuten militarrakin espostua Donostin 'ta haina joten zin.Berrondo Iartzabal, Luixa
Aipamena ikusi- Eta hoik kartzela sartzen zittuzten eta horrengatik eta. Geo hoik zuten anai bat lenoztik hara jona hango trena 'ta jartzeko 'ta trenbirik eta jartzeko 'ta hola 'ta geo anaiy hoik urtiak iñ zittuzten ben andriakin 'ta...Lekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusiharren andria zen gue aman izeba. Gue aman izeba 'ta guk 'e osaba saten geniyon. 'Ta harren bitartez hamasei urte arte ez zen libre gau txandan 'ta lana ittia, ben reglamentua hala zen, biño ni osaba harren bitartez lentxio hasi nitzan. 'Ta hola. Lekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusi- Ez. Ordun dantzik (...) ordun dantzan biltzen giñanak kaxkariñak zin. 'Ta kaxkariñak deitzen ziyoten dantzan 'ta... Billera zerta joten da bat? Disfrutatzea, ez? Dantzan billi, 'ta nik gaur jozen zazte gaztiak laun neska 'ta mutil kuadrillak izaten dia eta biño askotan ben dantzaLekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusi'Ta beste batzuk, berriz...
- Ben gustokuk ez bazkaten joten ezetz esaten.
- Hok behiñ ez baltsin aitzen.
Lekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusi- 'Ta hoa biziketa geo trukatuta berriz beste biziketan jabe in nitzan 'ta, han geldittu zen nik aldeiñ in nunin, 'ta han ez dakit ze iña 'uten ben harrekin. Tira! Putzoa bota baute 're ez dakit, akaso traba ingo zun 'ta!Iza Artola, Joakin
Aipamena ikusi- Goizeko lautan, e!
- Ben eskopetakin eliza?
- Eskopetak askatu...
Iñarra Lizaratzu, Manuel
Aipamena ikusi'Ta nik sekula ez nun botzen, e! Ne artin "Badakizute, ikusten nazute joten nazela asike ez 'zute ne txartelan berrikan" 'Ta ez niyon bota sekula. Hartu bai, biño bota ez. 'Ta geo baserritarrak ben zea hoixe zuten "Zokorra saldu berko 'yeu? Ya ardiyak (...) ai 'ttuk eta jon berko 'yeu" Hola izaten zen. Bai. Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusi- Bai, bai, bai. 'Ta jesus, geo kastillanua ordun bakizu tortzen zen barra-barra, emigrante jendi hoi 'ta bueno ben parajeta hitz ein ber zuten 'ta gaurko komunikaziyua ez baizen, (...) eskatu ber zun konferentziya 'ta ezin zenun direto, ez zen diretoik (...) ez zen diretoik iñoa 'taHarreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusi- Geo herritar guziyak zuenin.
- Bai, bai, bai, bai. Bai, bai. Bai 'ta ayuntamentua 're telegrama denak gui tortzen ziun, e! Ayuntamentokuk dena e! Gobernotik eta... Urtero urtero gobernadorik ben telegramak zeatan,
Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusiBueno txuletak 'o bakailluk 'o zetu ben artin 'ta tak 'ta barrikotia. Hoi oan itten da e!
-Len itten zen?
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi-Bueno... Maindirik ez zin izaten, kortinak ben ustez. Atian markua bai, biño ateik ez. 'Ta zaten zen kortina.
-Dena aittuko zen, ez? Batzuk zurrunkan bazon punta batin...
- Jesus! Aittuko ez zen ba
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi- Bai, baserrikuk hokiyo zin, biño, baserrikuk ben kontuk bazittuzten. Zertik ezik, garai hartan itxia beana zutenak 'e gutxi zin 'ta errenta 're in ber zuten eta geo nik ez dakit ba, itten bazittuzten kompaziyo batea ehun kilo arto, pues... Handik erdiya biño gehiyo entregatu in ber zuten. Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi-Karo 'ta haik ez zin ben baserriko bakarra aiko? Geo holako...
-Jornalin!
-Jornalin...
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusiIrunea 'e bai 'ta. Hortxe aitzen zin txerrikumik saltzen 'ta pua! Asto xextutan hartuta ben haik 'ta...
-Zerrikumik? 'Ta zerri hiltzaillik jakiñak izango zin 'o len eozeiñek?
-Ba itxian beti izaten zin bat 'o beste, biño jenelin Zizario zarra, hoi zerri zarrakin asko ibilliya da 'ta.
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi-'Ta ziarka ibilli berko zuten 'o neskak?
-Bai...
-Ben gonakin 'ta?
-Bai, bai ordun bai.
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi-Bai... Jolin hoi emakumik ben artin sango zuten: "Hi andreaiya, ui nobiyua 'ta motukin 'ta zea 'ta guk ingo al dugu holakoik 'ta zea" 'Zango zen komentaiyua, 'zango zin. Hoixe! 'Ta oan berriz motua izan, 'o kotxia izan 'o izan ez importik ez! Dena bado 'ta! Ordun jolin...Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi'Ta dirua 're non zen? Akaso ben lenguson batzuk, kompaziyo batea ze sango zaittut, hemengua izaki kompaziyo batea Bergaran 'o hor 'ta bueno lengusuna eun batzuk pasatzea. 'O osaba 'ta izeana 'o...
-Bestela ez?
-Gaiñekun deus ez.
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusiArgiñondoko itturriya, denak, hoik denak battuzte ben izenak. Oaiñ ez dila zetzen.
-'Ta itturriya batzuk ur normala izango zuten biño geo bazin beste batzuk sendagaiyak zinak 'o Sanjuan itturrira 're hortako joten zen, ez?
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi'Ta geo okiyo, gustuo jateko gatza bota. Gazitasun harrei okiyo heltzeko. Or, ordun izaki ordun 'e ben zeak,.
-Trukuk.
-Trukuk. 'Ta hola .
--'Ta umaitteko 'ta zea hoi 'ta nola izaten zen, hariya bota 'ta geo hariya kendu 'ta hoi nola zen?
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi-A! Artzaiyak beak ben artin?
-Ben artin.
-Karo... Karo gaiñea batek lenoztik eukitzen bazun geo lenoztik salduko zittulako 'ro halakon bat...
-Bai. Halakon bat.
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi-Hoi ba, oan dena, oan ez da maixterrik! Oan ttuzten ben puxkak, benak. Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusiOan dena mugaz muga dena itxiya do, 'ta ordun hemengua hara pasatzen zen 'ta hangua honea tortzen zen 'ta... Ben artin bai sesiyuk eta jakiña! BIño gaiñekun...
-'Ta Irungukin 'de bai? Aziendangatik 'ta 'o?
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi-A! Ben ustez zikindu itten zelako...
-Hoixe!
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi-Eta banakako harriyik 'ta hola ez?
-Ez, ez. Haik denak hola bueltan. Tak. Batzuk iual hau, sala hau biño haundiyaguk 'ta beste batzuk ttikixiuk 'ta. Bat iual hola haundiya 'ta beste bat ttikixio 'ta hua zeana 'men zela... Haik ben burua 'o nausiyana 'ro...
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi'Ta zein 'biltzen zen dantzan 'ta zein 'biltzen zen baltsin, zein 'biltzen zen mutillakin, ddena haik handik goitik apuntatzen zuten. Geo kongreziyun zinai 'ta Luxtarrak 'ta bestik Marian alabak 'o ez dakit zer zin. Denak bazuten ben kategoriya...Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi-Geo zea ben hizkera itxiy hoi...
-Hola bestia Epelek biño 're oandik geiyo hola gauzan berri 'ta pasin berri 'ta zeak Portuuko Erramunek.
-Bai, ez? Harrek gaiñea eon giñana hartan liberalan kontuk eta zakizkin, ez?
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi-Bai, Portuuko Erramunek, Portuuko Erramunek bai. Bai...
-Haik nombaitte zuten oittura bata bestiri kontatzeko 'ro. Zertik zekin ben, ben aittonan aittak 'ta pasatako gauzak.
-Bi, mundu... Bai beak 'e halako personak dia, zeak baitia arront rektuk 'ta ixilak eta dia 'ta harrek geiyo.
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi- A!
- Beldarraiñenin itxia bena zuten, bena zuten.
- Zein zen Beldarraiñ itxia?
Zubialde Olaskoaga, Kaxilda
Aipamena ikusi- Haik itxian itten zittuzten.
- Biño kolorekuk 'e garbittu zittezken hola? Zuek itten zenuten bezela?
- Ez, haik ben itxian.
Egimendia Aranburu, Korneli
Aipamena ikusi- Haik ben itxian.
- Kolozkuak... Kolozkuk nola ez baizun eosi berrik, haik ben itxian itten zittuzten. Bai.
- 'Ta zuek zuen erropak 'e erropa txuiya hola garbittu zenuten?
Egimendia Aranburu, Korneli
Aipamena ikusi- Geo Ergoingo karretera 're in zuten ordun 'ta... Hara joten zin ben zaldi zuiyak hartu 'ta... Zein jeneral zen hora? Jenerala... Zaldi zuiyakin ibiltzen zen beti.
- Ortiz de Zarate, igual?
Egimendia Aranburu, Korneli
Aipamena ikusi'ta hola aitzen giñan broman 'ta zean, biño, biño, haik bena itten zuten.
- Ez al zin haserratzen?
- Ez, ez, ez. Broman aitzen giñan 'ta! Biño ez giñan haserretzen behiñ 'e.
Egimendia Aranburu, Korneli
Aipamena ikusiJuten zin mendira, ben manduak eta sestukin hartuta Trabalekutik eta ardiyak eta oilluak eta...
- A! Hemen 'e bai, e? Hemen reketik... Saukuri txokorra!
- Biziyik tirua man, oilluai lepua moztu, bota harrika hiltzeko...
Iragorri Iriarte, Frantxiska
Aipamena ikusiBiño dembo askoa e! Ez pentsa neska hoik utzi zitela ben pixkatin ben ondotik u...! Zarpatik helduta! Eta, itxea etorri nitzan 'ta ogiyik gabe 'ta: "hombeste dembun eonta ogiyik gabe heldu za?" Amak. "Biño ze aittu za oain arte?" Iragorri Iriarte, Frantxiska
Aipamena ikusi- 'Ta meikuk non ioten zin? Ben etxetan?
- Ben itxetan, ben itxetan. Ben itxetan. Ez zen ambulatoiyoik, zuk jon ber zenun meikun itxea, joteko gauza baziñan, 'ta bestela, meikuk jon ber zun zue itxea. Biño txintxo joten zin, e!
Zubialde Olaskoaga, Kaxilda
Aipamena ikusi- Dena itxiya.
- Dena itxiya. Bakotxa ben itxeta.
- 'Ta zembat eun 'ta izaten zin Xanistebanak?
Zubialde Olaskoaga, Kaxilda
Aipamena ikusi- Itxea?
- Itxea bai, itxea. Biño izebak eta bazkaiya ederki jarriya zuten. Ben heaztiyak bazittuzten itxian 'ta, iña bazkaiya. Ben gustora 'ta denak erki bazkaldu genun.
Zubialde Olaskoaga, Kaxilda
Aipamena ikusi-A, biño bizi itten zen? Ez zen kuartela? Bea bizi zen?
-Ez zen kuartela, bea bizi! Familiya, haurrak eta bazittun 'ta. Gaiñekun guardizilak ben kuartela han zuten.
Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusiHaik 'e izaki ben kapritxuk. Jo? Odola ate arte. 'Ta oaiñ? Oan bertan baabiltza zazpi ahari hemen Olaitzolako belasun hanguk alkarrekin, leno joka alkarrekin ibilliyak e! 'Ta oan arron launak. Ze gauza e? Lardi Landa, Joxe Luix
Aipamena ikusi- Ui! Haik ben kontuk! Haik 'e ben gazte dembokuk 'ta, kontuak eta. Jende goxua izaten zen, leno, e! Oain ba al dakizu zer, hau gehiyo, lan gehiyo... 'Ta len bezelako astiyik 'e ez, 'ta... Oso difentia da bizimodua. Difentia da, bai.Zabalegi Lazkanotegi, Joxepa
Aipamena ikusi'Ta hor pixkan pixkan launak galdu ben itxetan 'ta honaa 'ta heldu 'men zen maldan goitti 'ta hor heldu zela, azpiyan, zelai azpiy hontan aurreko aldian zerbaitte hola 'ta: "Zer dit nik hor ba?" 'Ta txerriyak.Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusi beso motz bat, itsu bat, 'o... Elbarri bat. Eta baldin bazin ben buruan jabe 'ro, ba... Kantatu 'ro zerbatte itten zuten. Beste batzuk, e... Bertso paperak, berso paper asko ordun saltzen zen, haik eskeiñiko zizun. Zen... eta... Txarrena ikusi ez nulikan!. Zen... E...Enbil Urdanpilleta, Maria Jesus
Aipamena ikusiZertikan saten zutena, beák taberna bat izaki 'ta saarteiya jarri 'ta bat mozkortzen bada eskandalua 'ta zikiña! Ez, bat ingo dugu ona, saardu ona ben parrukianuntzat Donostitik joten zinak 'ta bai baizin. Zea merindatzea 'ta apai ittea 'ta denata:Egimendia Aranburu, Korneli
Aipamena ikusi'ta geo hala in zuten, 'ta geo in zuten ben kazula eamaten zuten, bi bier 'o hiru bier joten zin, ona zenin, 'ta geo bi kupel bakarra zittuzten 'ta bi kupel bai, haik betetzen zittuzten. 'Ta denak embotillatu 'ta geo itxeko ber zena 're maiyan norbattek eskatzen bazunEgimendia Aranburu, Korneli
Aipamena ikusi'Ta hala 'men zeuden zean. "'Ta bai, biar ez dait noa jongo gan" 'ta hola, 'ta ben zeaa 'ta soiñu ikarriya betik goitti. "Ze, norbaitte 'o zer da soiñu hoi?"
" 'Ta perra soiñuk ai zak".
Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusi'Ta zea zila Bernardo Iparragirrenak zila 'ta ez dait zer zila 'ta haik ben zea, ben, ben burutik jarriyak. Hua karriyak leno, Bernardok karriyak izaki hoik! 'Ta haixek zekiten Bernardonak zila.Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusi- Bai extremeñua, andaluza... hor kantidadia baizen Errenteian. Oaiñ, derecho cocina 'ta oaiñ gehinak bakotxak ben itxiak ttuzte, ya hemengo iñak dozte, ya nekin lana in duten emakumik. Asko e'iñet ikusi ez, miño... 'Ta beste batzuk in zittuzten sos Pikabea Artola, Arroxa
Aipamena ikusi 'Ta beste batzuk in zittuzten sos batzuk, hemen itxiak eosi zittuzten, saldu hemen diru galantin 'ta ben herriyan etxe txar...Pikabea Artola, Arroxa
Aipamena ikusibatzuk, hemen itxiak eosi zittuzten, saldu hemen diru galantin 'ta ben herriyan etxe txar...
Pikabea Artola, Arroxa
Aipamena ikusi-Bai, ba. Bai ba. Geo pioiyai man ber izaten zen ben jornala, laroei duro 'ro segun ze biaje itten zen, hua. 'Ta puxka 't gehixio kargatzen zen geo. Hala izaten zen, ongi ate izko.
-Ongi ate ezko bai.
-Ongi ate ezko bai.
Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusi'Ta ben opiniyua. 'Ta guen atta berriz ez zen hala.
-Ze gauza e?
-Baietz.
Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusi-Gue arreba difunta Flaxida, Lezon zena. 'Ta gue beste arreba Doloex, Errentiyan dena. Biyek zerbaitte kompra ittea Donostira. Donostiyan ben zerbaitte izango zuten.Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusi'Ta bat aurrin muturrin geldittu 'men zen, 'ta bestia atzea jon 'men zen 'ta. Haik ez 'men zin bat 'e konturatu 're 'ta. Haik biyek euskaaz taka, taka, taka 'ta segi ben zea arguyun!Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusi'Ta gue Flaxida hau 're hizketa zea xamarra zun, klaro xamar hitzeitten zuna. Biño ben kontuk, itxeko kontuk, 'ta hau 'ta bestia 'ta.Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusi'Ta pixka 't arrotzak bazila arrotzak eta nombaitte lana harrapatzetik zijuztela 'ta hala 'ta ben zeak saten 'ta. Ogiya ebaki zerran 'ta gaztai beste zerra bat. Irazu Apezetxea, Erramun
Aipamena ikusi- 'Ta zer zen beak jartzen ziyoten izen berakin deitzen zeniyoten zuek o' zuek zuen izenak zenittuzten?
- Bagenekin izena, primer sur 'ta segunda norte 'ta, ben izenak hola zittuzten.
Pagadizabal Artola, Joxe
Aipamena ikusi'Ta gue atta torri 'ta bi bei parik ben gurdiyak 'o zeakin Arraskuko estratan geldittuk harrapatu zittula. Harrek beti hoi saten zun. Oaiñ, ni ez naz akordatzen hoi zela.Lekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusi-Zuk san zuna len zuen aurrekui...
-Gue bizimoduan kambiyo ikaragarriya in dula. 'Ta nik hoi askotan pentsatzen dut gure gurasuak ben gurasotatik kambiyo ttikiya izautu.
Lekuona Artsuaga, Enrike
Aipamena ikusi-Bai, billa. Askotan hiru-lau baserri beak biltzen zittun, ingurukuk. (...) 'Ta hutsak 'e igual. Ben bertakua in itxekua 'ta utzita 're bai. Bizu.Isasa Iartzabal, Jexux
Aipamena ikusi-Ba orduan bazijuzten kamiyuan denak behiyak eta ben materialak eta gauzak hartuta. Eta hor Lartzabalko kruzi hortan trena be trenbiretikan etorri zen. Trena ez.Mitxelena Gelbentzu, Joxemari
Aipamena ikusihaik nola ez dia ba hondatuko? Han dena hondatu. 'Ta geo zeak kuartoko atiak kendu 'ta haik jartzen zittuzten ba komedoretako mahaiyan gisa inta. Haik atzea jarri ben tokitan 'ta aguantatu zuten. Mitxelena Gelbentzu, Joxemari
Aipamena ikusi- 'Ta autobusa zer zuten, ben autobusa 'o Goizuta joten zen autobusa...
- Ez! Korreos, zea... Guardia Zibilak han ibiltzen zin.
Zabaleta Labandibar, Joxe
Aipamena ikusi'Ta haur hoi besuan nula ni 'ta hoik ben zeakin 'ta ni haurra besuan nula musu matea 'ta apaizak ez zula musoik mango, jazteko 'ta jauntzita joteko.
-Haur horrei janzteko txaketa.
Irastortza Mitxelena, Joxe Luix
Aipamena ikusiMilitarrak bakizu hemen. Trabajadorik. Prisioneruk zin. Prisioneros de gerra, trabajadorik. Desfilik eta ben San Fernando eunin, patron de los ingenieros 'ta patron de la infanteria bazin hor. Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusi-Bai, bai. Ez razionamentua dendatan. Bueno han 'e bai. Hara, hua jarri zuten, baserritarrak eaman ber zuten hara ben kosetxak. Bakoitxak difentik zittuzten.Harreguy Agirrezabala, Xabier
Aipamena ikusiDa baserriko gurasuk umiakin da baserriyak eta ben kozkorreiyakin 'ta holaxe. Un pueblo 'ta oaiñ harrittuko ziñan ze herri politta!Irastortza Mitxelena, Joxe Luix
Aipamena ikusi- Ez, ez dute ikasi. Batetik telebistakin, ben telebista zarra horrekin, sartzen dia... Eta geo ba eskolatikan 'e oso zea dozte... Batin fubola in ber dutela, bestin pelota in ber dutela, bestin inglesa ikasi ber dutela...Saizar Lopetegi, Lorentxa
Aipamena ikusi-Hoi da!
-Lembatian 'e ez zun ematen biño hantxen ben mixeiyan itxian denantzako.
-Bueno jateko izaten genun.
Saizar Lopetegi, Lorentxa
Aipamena ikusi-Ben martxak eta han dakazkite hartuak e. Biño.
-Karo.
-Karo.
Saizar Lopetegi, Lorentxa
Aipamena ikusi- Denak ben inzenakin ez?
- Denak ben izenakin, pequeño 'ta rubio 'ta kastaño 'ta bat gazte bat biltzen genun atzenin niño saten geniyon
- Niño
Elizondo Lekuona, Domingo
Aipamena ikusi- 'ta denak ben izenakin 'ta
- Bai bakotxan izena denak. Bai, bai.
Elizondo Lekuona, Domingo
Aipamena ikusi- Oain zakurrak 'ta bezela
- Zakurrak e' be izenak bai, txerriyal e' ben izaten du peiyan e'!
Elizondo Lekuona, Domingo
Aipamena ikusihaik di da bakotxak ben zean 'ta guk zea tokiyik ez guetzako 'ta gu zutik. Gu elizan mekaguen zutik eoten giñan!Elizondo Lekuona, Domingo
Aipamena ikusi'Ta haik ben libretan apuntatzen zun 'ta gurian apuntatzen zun ze kartzen genittun. Kompreintzen zu? Libreta hortako zen. Zuk ez zu jakingo, biño guk erki ikasi genin. zu ikasi gabia oandikan e!Etxeberria Olaziregi, Joxepa
Aipamena ikusi-Joxepa, 'ta san zu zueri libretan apuntatzen zizuela ze eamaten zenuten eta
-Karo, beak 'e ben libretan bai. 'Ta geo han apuntatzen zuna gurian 'e bai. Bai.
Etxeberria Olaziregi, Joxepa