Gaztetako ibilerak

Txikierdi

Transkribapena

- Ura balin bazen itturin bat o ean..
- Bai, bai bai, hoixe.
- Ta akortzen tzazte Txikierdin soiñu jotzen zein aitzen tzin?
Soiñu jotzen Txikierdin.
- Lehenbizi...
- Bertako semia.
- Lehenbizi kanpotik tortzen tzen, Joxe Donostikua ro eztakit zein tzen ta geo bertako semik ikasi zuten ta bertako semik.
- Soiñua ta trikitixa, osa soiñua ta panderua?
- Bai.
- Lehenbiziko soiñu hutsa-hutsa zen, Borde (?) izaten tzen han, atton bat.
Ta geo, geo bi anaiyak hasi zinin batek jazbana ro delaku hoi jotzen tzun ta bestik so..filarmonika, ta benga, aiba!
- Osake festa..
- Ta jende asko e.
Errenti aldetik eta bueno.
- Bai?
- Bai bai.
- Geo Altzibarren e aldi 'at izandu zen.. billera ta.
- Ta neska launtzen ibiltzen tziñen zu?
- Keba.
- Hoi, ze in ber tzun ba? (parrez Maixux)
- Ez?
- Ta uan andria zuna etzenun launtzen itxea?
- Bai noizpatte, noski. (parrez Bixente)
- Ta besteik ez?
- Launduko zenun baten bat?
- Urruti jon ber tzenun, ordia.
- Urrutikua?
- Hoixe, bat eztakit ze baserrita jon ber tzen. Geo tortzen giñen zea zakurran ipurtzuloa jonta honea, kaletik honea hainbeste bire ta
geo bi eun gehiyo ber genittun, alpe-alperrik, zertako?
- Bueno igual geo..
- Bai, geo zer?
- Eskerrik asko ta martxa izaten tzen?
- Bai hurrengo urte arte, hurrengo iande arte ro kusi arte ro.
- Muxuik eta ttikiyik e, nada?
- Ez ez ez.
- Etzen libre?
- Ez ez. Ez ez.
- Biño jendia ibilliko zen neskak launtzen, ez?
- Bai bai.
- Bai kostunbria hoixe.
- Ta neskak launduzkeo ja launak o ez?
- Ez.
- Ta nola eskatzen tzen dantza itteko, Bixente? Zu goatuko za. Neskan ondoa arrimatu ta ze saten tzen?
- Bi neska dantzan ta bi laun jon ta faorez ta, baietz saten bazizun dantza in, ta bestela berriz txokoa.
- Ez saten bazuten...
- Paeta kontra.
- Faorez eskatzen tzen?
- Bai.
- Ta "bailas" ta holakoik ez?
- E?
- Ez.
- Ez ez.
- Ez ez, Oiyartzunen ez.
- Faborez?
- Faorez.
- Ta ezetz saten bazen?
- Paeta kontra berriz e.
- Ta ze eoten tzin neskak dantzan ta mutillak paetan kontra? Ta geo bi gustatzin haingana jun? Gustatzin o..

-Jongo al ga biyek hor dantza (?) ta jongo al ga ro? ta hara jon ta atrebitt(?) pixkat ta haik martxa itxea itten tzutenin, baxoerdiya eatea ro. Ta segi itxea.
- Ta zenbat urtekin hasten tzen billera hoita joten? Komuniyua inta? Ez gehiyo.
- Ez, gehiyo.
- Bai, hemezortzi urtekin.
- Hemezortzi urte bat bai.
Bitartin barriyun neskak ta muti kozkorrak korrika aiyeka batea ta bestea ta... kukuka ta leheno san dugun zea..
- Jolasten.
- Jolasten.
- Ongi ongi, Pues eztakit hola zerbatte.. gauz asko kontatu ttuzute ta eztakit zerbatte gehiyo..
- Ez ez.
Nor Arbelaitz Zapirain, Maria Jesus; Mitxelena Arbide, Bixente
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-113
Pasartea 0:55:33 - 0:58:57 (3' 24'')
Laburpena Aurrena kanpotik etortzen ziren soinua jotzera. Gero bertako semek ikasi zuten, batek jazbana jotzen zuen eta besteak filarmonika. Jende asko ibiltzen zen.Neska laguntzen urruti joan behar izaten zen,alper alperrik.Ohitura zegoen. Faborez? esaten zen dantza eskatzeko. 18 urterekin edo hasten zen bileretara joaten.

Igandeak

Transkribapena

- Geo astian behin baserritik atea, igandetan?
- Igandetan.
- Mezeta joteko..?
- Bai.
- Mezeta joteko ta geo arrasaldin billera joten baziñen.
- Bai jon ber izaten tzen, lehenbizi zeara.
- Ta goiz itxea, illuntzeko itxea emakumikin ta.
- A bai? Ze ordutan gutxi gorabehera hamarretako o hola?
- Bai bai bai. Noiz illuntzen dun.
- Ee, hamarrak, berandu zen.
- Oain oain hamarreko bat o, bestela berriz zazpitan o.
- Osake itxea, emakumik behintzat erretira goiz.
- Bai.
- Ta gizasemik e behin hama, ordubi, hamabiyak ezkeo serenua, kas-kas-kas ta benga, taberna itxi.
- A bai? Hoi zenek jotzen tzun serenua?
- Serenua. Serenua atton zahar bat izaten tzen, zea, bastoiyakin ta, eztakit nongua zen gaiñea, kanpotarra zen.
- Ta harek?
- Harek atia jotzen tzunin... taberna itxi.
- Taberna itxi ta..
- Ta taberna itxi ezkioz ze in ber tzu?
- Ta geo illunpetan asmatzen tzenuten bidia?
- Jesus.
- Bai easo earrakiñ e, egwuldi txar askiyakiñ e.
Trumoiya ta tximista ta, jaas, segi.
- Ta baili horta ze arropakin joten tziñazten, igandetako arropa izango zen..?
- Hoixe.
- Hoixe, dotorexio joten giñan.
- Trajikin?
- Komuniyoko..
- Ez, trajia...
- Komuniyua itteko bakarra izaten tzen, geo mezeta joten giñanin.
- Pantalon mil rayas. Bakizu nolakuk zin? Eztakiz nolaku..?
- Ta alkandora.
- Dena rayakin.
- Zea batzuk.
- Ta oiñetakua?
- A! Genuna.
- Alpargatak ta hola bai?
- Bai.
- Bai batzuk jo..alpargatakin, biño hausi itten tzin geo ta.
- Zapata.
- Zapatakiñ e. Pranko ongi jazten giñan.
- Bai?
- Bai bai.
- Ta uan bezela ez, zea petatxua ta hautsiya ta hola e, xuxen-xuxen.
- Txukun-txukun.
- Txintxo asko..txukun-txukun. Ongi zaintzen genittun arropak ordun.
Nor Arbelaitz Zapirain, Maria Jesus; Mitxelena Arbide, Bixente
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-113
Pasartea 0:51:59 - 0:53:58 (1' 59'')
Laburpena Astean behin ateratzen ziren baserritik. Mezaetara joateko eta bilerara joateko. Emakumeak iluntzerako etxera. Gizonezkoak gauauerdirako serenoa pasatzen baitzen tabernak ixtera. Dotoreago janzten ziren dantzara joateko.

bilerak

Transkribapena

- Sobratuzkio izebai ta eamate zizkiyoten ta.
- Ta zuek aspaldi izautu zenuten elkar?
- Zeiñek guk?
- Bai.
- Bai bai.
- Bai? Zenbat urte gutxi gorabehera?
- Hemezortzi bat urte nik.
- Zuk hemezortzi urte zenittun?
- Nik betzi gehiyo. Zenbat dia?
- Hemezortzi ta betzi? 27?
- Buff.
- Bai, zerbatte. Hau askoz e zaharruo zen... ordun e.
- Ta zuek nola izautu ziñazten, akortzen tzazte?
- Bai, billera jonta.
- Ze billera?
- Hoi, iandetan soiñua izaten tzen... Txikierdin.
- Txikierdin.
- Soiñu jotzaille bat eta han juntatzen giñan gazte guziyak ta han dantzan ta hizketan ta..
- Gazte guziyak hara joten tzin..
- Saltsa ordun Txikierdin.
- Bai.
- Ta oiñez juten tziñazten Pelutik Txikierdiño?
- Buenoo. Poz..Auro gaiñea.
- Kontentu.
- Korrika?
- Korrika, deskanso errin. Aixa ailletzen tzen, behiñ abituzkio, San Martzialeta fiestan e hala joten giñen, oiñez.
- Zuek e bertaxo zenuten Iturrioztik.
- Bai.
- Guadalupea re jon izandu ga biyek, zeara. Alardia ro zea izaten tzen , euna pastea oiñez.
- Ta han dantzan sueltun aitzen tziñazten?
- Baltsin e bik, ordun ya hasiyak giñan.
- A libre zen ja?
- Bai bai.
- Behiñ e etziuten galazi. Apaiza batzuk gaalazitzen tzuten. Etzela balsin ibilli ber ta.
- Pekatua zela?
- Eztakit ze izango zen...
Konkre(?) izaten tzen, gu luixtarrak izaten giñen gu zean elizan ta, ordun izaten tzin emakuke batzuk txibatuk ta Xanixtebanetan o noizpatte baltsin kusizkio apaizai san ta harek...
- Kastigo.
- Hillin behin izaten tzen konbulgatz, festetan komulgatzekona ta hoa martxan ibilli zena, haik hura azkena.
- Azkena?
- Bai.
- Ta zuek hijasdemaria?
- Hortxe.
- Berdin?
- Bai.
- Beste kastiguik etzen izaten?
- Ez, itten tziuten zinta kendu.
- Zinta moria kendu?
- Moria ez, urdiña genun guk.
- Urdiña zenuten zuek?
- Hok eztakit zer tzuten..
- Zuek zintik bazenuten, Bixente?
- Bai bai, txuiya, hola urdiñak, bi tira urdiñakin.
- Guk zeru kolore bat.
- Medallat eztakit izaten, san luixena, noski, zintzillik.
- Guk amabirjiña izaten genun.
- Ta nahi ta nahiez sartu ber tzen kongregaziyun o nahi bazenun?
- Ez ez, nahi ez bazen ez.
- Nahi bazen.
- Biño ordun, etzen obligatu ber izaten, bestik han izaten tzin ta, zuek e, zuek han sartu berko zute ta, korrittu itten tzen hoi.. asa(?) jon ta.
- Hoi da.
- Geo astian behiñ, hillin behin izaten tzen hoi ta itxetik ald, jongo balin bazen konfesatzeko aitzakiyan itxetik atera.
- Bai?
- Bestela iande arte iñorre baserritik ateatzen.
Nor Arbelaitz Zapirain, Maria Jesus; Mitxelena Arbide, Bixente
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-113
Pasartea 0:48:45 - 0:51:59 (3' 14'')
Laburpena Maria Jesusek 18 urte zituela ezagutu zuten elkar Txikierdin. 9 urte zaharragoa da Bixente. Oinez joaten ziren. Balsean ibiltzea debekatzen zuten apaizek, zelatariak izaten ziren. Kongregazioak.

nobiotan pasadizoa

Transkribapena

Nor Arregi Aldai, Euxebi
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-107
Pasartea 0:19:04 - 0:22:22 (3' 18'')
Laburpena Nobiotan igandeetan itxaron egiten zion eta senarra Pikoketan barrena etortzen zen berarengana. Igande batean bera zain eta auzoko batek esan zion senarra baltsean zebilela Pikoketan. P restatu eta Tolareko bilerara joan zen. Etxera joan zenean, han zeukan senarra muturtuta zain.

nobiotan pasadizoa

Transkribapena

Nor Arregi Aldai, Euxebi
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-107
Pasartea 0:19:04 - 0:00:00 (-20' -4'')
Laburpena Nobiotan igandeetan itxaron egiten zion eta senarra Pikoketan barrena etortzen zen berarengana. Igande batean bera zain eta zain eta auzoko batek esan zion senarra baltsean zebilela Pikoketan. Bera orduan restatu eta Tolareko bilerara joan ze. Etxera joan zenean, han zeukan senarra muturtuta zain.

dantzan, bilerak

Transkribapena

Nor Arregi Aldai, Euxebi
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-107
Pasartea 0:09:19 - 0:11:57 (2' 38'')
Laburpena Oiartzuna joaten ziren dantzara, baina galerazia zegoen baltsean aritzea. Bi neska zahar aritzen ziren kontrolatzen. Bileretara ere joaten ziren, Txikierdi Pikoketa eta Tolarera. Sueltoan ibiltzen ziren han ere.