Lexikoa

Irungo frentea

Transkribapena

- Ze ai ziñazten zuek saten? Batea ai ziñazten 'ta! Ez dut aittu.
- Bai, ordun komeiyak ikusi baigenittun, komeiyak! Gue itxian 'e soldauk eondu zin ez dakit zembat hillaetin eondu zin. Denak guardiya 'ta handik Irun aldea,
San Martzial aldetik eta, harek itten baizuten eta handikan derrotxe emate zuten batin eta bestin eta bestik eta bestin. Hillaetik in 'ttugu guk Irun ayeka azaldu gabe.
- Bai, bai. Ordun ez zioken azaltzeikan.
- Azaltzeikan 'e! Joe, (...)
- Geo handikan San Martzial (Sueltsu) alde 'ta hoitikan ta (...) gaiñin harrapatu zuten 'ta sekulako tiroteua itten zuten han 'ta. Bota 're bai, hemendik jendia jon 'ta,
soldau franko bota zuten hemengua, hemenguk frentin jon 'ta gue itxe onduan barrena gizajuk, ardiyak mendiyan bezela. (...) Beorlegi kabroi harek biali zittun 'ta. Handik goitik betti zerrauran 'ta, geo zerrauran bazittuzten iñak defentsak alambrikin 'ta kristona
'ta bat (...) gizajua, alajainkua, alambria saltatzen ai zela hil 'ta bertan geldittua, alambrin zintzilik hantxe geldittu zen, gizajua, soldao bat. Bo...! Ordun!
- Hoik denak ikusi iñ zenittun? Zuk ordun hamaika urte 'ro izango zenittun!
- Nik ordun hamaika hamabi urte.
- Hamabi urte.
- Bai, hik hamabi urte ttun ordun. Hik hamabi urte, nik sei 'ta hik hamabi.
- Difuntua guria, gerrea jon zena hua 're. Haren zea, erretratukin 'e ni (sakristiya) ordun...
- Ya, ya ya.
- 'Ta harei erretratua hartua zea, illia mozteko makinak eta eamatea jon nitzan 'ta han harrapatu nun. Gerran hil zen hua 're, gizajua!
- Zer zen zuena?
- Zarrena.
- Anaiya? A!
- Joxemanul yun hua, ez?
- Joxemanul.
- Joxemanul, bai.
- 'Ta hua bertuta eamango zuten?
- Bai.
- Bai, bai, bai.
- 'Ta zuenatik ez al zen iñor zea...
- Hemendikan ez. Hemendikan zarrena ni nitzan.
- A! Zu ziñan zarrena?
- 'Ta zea, Pelun 'ta bazin (...) hemendik 'e bai. Pelukua 'ta zea, Telleikua 're bai.
- Telleiko Tomas bai.
- Telleiko Tomas 'ta zeakua, Joakin Txipiberrikua 're bai 'ta.
- Baita 're.
- Hoik barriyokuk. Erbittikua 're bai.
- Erbittikua... Bi anai...
Nor Galdos Arbide, Faustino; Galdos Arbide, Juanito; Aranburu Lekuona, Tiburtzio; Mitxelena Aranguren, Santos
Lehentasuna 1
Transkribaketa Egina
Zinta OIA-060
Pasartea 0:21:40 - 0:24:00 (2' 20'')
Laburpena Tiburtziok gogoan du Irungo frentea zer gogorra izan zen. Beorlegiren agindupean soldadu pila joan zen, eta hemengo asko erori zen han. Tiburtzioren anaia frentean hil zen; behartuta eraman zuten. Auzoko asko eraman zituzten. Hika.

Transkribapena

Nor Galdos Arbide, Faustino; Galdos Arbide, Juanito; Aranburu Lekuona, Tiburtzio; Mitxelena Aranguren, Santos
Lehentasuna 3
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-060
Pasartea 0:00:00 - 0:06:10 (6' 10'')
Laburpena Klaketa. Kukuaren eta hontzaren kontuak, hika. Izenak eta jaiotza datak. Faustino Galdos Arbide: 1934ko otsailaren 12an. Juanito Galdos Arbide: 1924ko maiatzaren 5ean. Eguzkialden jaioak "Galdosenean". Tiburtzio Aranburu Lekuona, 1925eko abuztuaren 4koa, Altzikoa. Santos Mitxelena Aranguren, Igartzan jaioa baina txikitan Borrokazelaietara etorria, 1931ko urtarrilaren 3an. Eskola. Elkarrizketan zehar Pili, Faustinoren andrea, entzungo dugu; erdaraz egiten du, baina datu asko aportatuko ditu.

Transkribapena

Nor Irazu Apezetxea, Erramun
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-025
Pasartea 0:33:40 - 0:37:00 (3' 20'')
Laburpena Sarako etxeaz ari da. Denda zeukaten eta inguruko herrietara joaten ziren saltzera. 87 urteko amona ere aipatzen du.

Transkribapena

Nor Irazu Apezetxea, Erramun
Lehentasuna 2
Transkribaketa Egin gabea
Zinta OIA-023
Pasartea 0:14:30 - 0:16:15 (1' 45'')
Laburpena Leitzako aitona ikustera joan izan dira Plazaolako trenean. Hango senideekin harremanetan jarraitzen dute. Hiztegia: jende argia, pilota...